Το σημερινό μας κείμενο έχει να κάνει με την προσπάθεια του αρχιεπισκόπου Κύριλλου του Α’ (1849 – 1854), να ιδρύσει ιερατική σχολή στην Κύπρο το 1853. Το εγχείρημα του βεβαίως ήταν πολύ δύσκολο και εν τέλει απέτυχε αφού δεν βρέθηκε η κατάλληλη βοήθεια. Παρακάτω παρουσιάζω το κείμενο αυτούσιο όπως το βρήκα στο βιβλίο “Τα Ελληνικά γράμματα εν Κύπρω κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας 1571-1878”.
“Τω 1853 ο Κύριλλος τη εισηγήσει τη εισηγήσει του εν Βηρυτώ Γενικού Προξένου της Ρωσία κ. Βασιλείου απεφ’ασισεν, όπω ιδρύση ιερατικήν Σχολήν εν Κύπρω.
Προς τούτο απηυθύνθη προς τον διευθυντήν της Θεολογικής σχολής Χάλκης Σταυρουπόλεως Κωνσταντίνον Τυπάλδον, όπως τω εύρη ικανόν ιεροδιδάσκακλον “απαντήσαι τω δύσκολω έργω”.
Ο Σταυρουπόλεως απήντησεν υπό ημερ. ιγ (13η) Μαίου 1853 δηλών ότι αδυνατεί να τω εξεύρη το κατάλληλον πρόσωπον. Τω υπέδειξε δ’ όπως απευθυνθή προς την Μεγάλην Εκκλησίαν.
Επίσης απηυθύνθη προς τον σοφόν Κύπριον Μητροπολίτην πρώην Μεσημβρίας Σαμουήλ, τον πρώην διευθυντή της Πατριαρχικής Ακαδημίας όπως έλθη εν Κύπρω και αναλάβη την διεύθυνσιν της σχολής. Ούτος τω απήντησεν, ότι λόγω του γήρατος του ηδυνατεί να αναλάβη κήρυγμα η διεύθυνσιν σχολείου.
Ο επισυμβάς τω 1854 θάνατος του Κυρίλλου εματαίωσε την προσπάθειαν του.”
*Οι φωτογραφίες δεν έχουν άμεση σχέση με το θέμα.