Μικρά που έμειναν στο Περιθώριο

Τράπεζα Αμμοχώστου: Ένα άγνωστο χωριό που χάθηκε στον χρόνο – Μικρό ιστορικό

Στην Κύπρο υπήρχαν πολλά χωριά – οικισμοί, τα οποία χάθηκαν, αφανίστηκαν, για διάφορους λόγους όπως πόλεμοι και λιμοί. Ένας εξ’ αυτών ήταν και η Τράπεζα Αµµοχώστου, ένα χωριό µε µεγάλη ιστορία.

Το χωριό Τράπεζα, που σήµερα δεν υφίσταται, βρισκόταν κοντά στην κατεχόµενη Αχερίτου. Συγκεκριμένα ήταν γύρω στα 7 χιλιόµετρα µακριά από την Αµµόχωστο. Σε απογραφές που έγιναν το 1565 απ’ τους Βενετούς, το χωριό είχε 250 φραγκόµατους (francomati). Αυτοί ήταν κάτοικοι που ενοικίαζαν γη, βάση ενός πάγιου ποσού και την καλλιεργούσαν. Το χωριό, βάση του πληθυσμού, ήταν πολύ µεγάλο για την εποχή.

Τον Αύγουστο του 1425, το χωριό δέχτηκε επιθέσεις απ’ τους Μαµελούκους (στρατιωτικές δυνάµεις δούλων) που προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές. Μαζί µε την Τράπεζα, είχε λεηλατηθεί και η Καλοψίδα, αφού πρώτα επιτεθήκαν σε περιοχές κοντά στο Ριζοκάρπασο. Το χωριό εγκαταλήφθηκε µετά την επίθεση.

Με επιστολή που βρέθηκε το 1469, του βασιλιά Ιακώβου του Β’, διαβάζουμε ότι δόθηκε “χορηγία” για την επανοικοδόµηση του χωριού έτσι η Τράπεζα αρχίζει να κατοικείται εκ νέου.

Απ’ το 1373 µέχρι το 1489, ενώ το νησί ήταν κατεχόµενο από τους Φράγκους, η Αµµόχωστος είχε καταληφθεί απ’ τους Γενουάτες. Την τότε εποχή, η Τράπεζα, αλλά και άλλα χωριά όπως ο Άγιος Σέργιος, ο Άγιος Θεόδωρος, η ∆ερύνεια, η Μελούσια, το Στρογγυλό, η Ταύρου, η Σίγουρη, ο Σανταλάρης και το Λιοπέτρι, ήταν υποχρεωµένα να συνεισφέρουν στην Αµµόχωστο, που δεχόταν επιθέσεις απ’ τους Φράγκους βασιλείς. Μάλιστα, υπήρξαν φορές που οι Γενουάτες άρπαζαν τα σιτηρά, αλλά και άλλα αγαθά, που είχαν αποθηκευµένα τα γύρω χωριά αφήνοντας τους στο έλεος Του Θεού.

Το 1533, η Τράπεζα µαζί µε άλλα χωριά, είχαν πληγεί από πανούκλα. Την τότε εποχή, η συγκεκριµένη αρρώστια ταλαιπώρησε διάφορες περιοχές. Εικάζεται ότι εξαπλώθηκε από Σύριους ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Αµµόχωστο. Σε έγγραφα που βρέθηκαν το 1558, η Τράπεζα ήταν ακόµη ενεργό χωριό αφού ήταν υποχρεωµένοι να αποστείλουν άτοµα για εκτέλεση διαφόρων οχυρωµατικών έργων στην Αµµόχωστο.

Όπως διαφαίνεται µέσω διαφόρων πηγών, η Τράπεζα διετέλεσε πολύ σηµαντικό ρόλο κατά την Άλωση της Αµµοχώστου. Συγκεκριµένα, οι Οθωµανοί κατέλαβαν την Κύπρο το 1570, αλλά όχι την Αµµόχωστο, η οποία άντεξε µιας πολιορκίας που διήρκησε 11 µήνες, µέχρι τον Αύγουστο του 1571. Απ’ την Αµµόχωστο ξεκινούσε ένας υπόνοµος που έφθανε µέχρι το χωριό Τράπεζα. Μέσω αυτού στέλνονταν τρόφιµα και διάφορα πολεµοφόδια, την περίοδο που οι Οθωµανοί πολιορκούσαν την πόλη.

Στην περιοχή του χωριού, υπήρχε και ο ναός της Παναγίας της Τράπεζας. Εικάζεται ότι είναι κτίσµα της Λατινοκρατίας και ήταν διαµορφωµένος στον αρχιτεκτονικό τύπο του τρίκλιτου τρουλλαίου ναού. Σύµφωνα µε τις υπάρχουσες πληροφορίες, ο ναός ήταν αρχικά δίκλιτος και µετέπειτα επεκτάθηκε. ∆εν αποκλείεται να υπήρξε συγκατοίκηση Ορθοδόξων και Ρωµαιοκαθολικών στον ίδιο ναό, αλλά σε διαφορετικό κλίτος.

Όταν οι Μαµελούκοι κατέστρεψαν τα πάντα στο διάβα τους, οι κάτοικοι θα προσπαθήσουν να την ξανακτίσουν γύρω στα 1563. Με την τούρκικη εισβολή ο ναός χρησιµοποιήθηκε σαν µάντρα για πρόβατα. Στο δάπεδο του ναού υπήρχαν ταφές, τις οποίες εντόπισαν αρχαιοκάπηλοι και τις ρήµαξαν.

Το 1881, το χωριό είχε µόνο 44 κατοίκους, έτσι στις αρχές του επόµενου αιώνα εγκαταλείφθηκε εντελώς. Οι διάφοροι πόλεµοι σε συνδυασµό µε τις πολιορκίες που υπέστη το νησί, ανάγκασαν τους κατοίκους να µην το κατοικήσουν ξανά. Σήµερα το µόνο που θυµίζει το ξεχασµένο χωριό είναι τα ερείπια της εκκλησίας, αλλά και ένα κιονόκρανο απ’ το χωριό Τράπεζα που κοσµεί το µουσείου του Λούβρου.

Άμα γουστάρεις, ακολούθησε το Περιθώριο στο Google News

Comments (1):

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.