Μικρά που έμειναν στο Περιθώριο

Κική Δημουλά – Τι είναι ποιήση

Το να μιλήσω τώρα για την ποίηση έχει πράγματι πάρει τη μορφή πολύ μακρινής παιδικής ανάμνησης, που όταν αναγκάζομαι να την πλησιάσω, όπως τώρα, υποδύεται μιάν άλλη αγωνία παιδικού καιρού, σαν αυτή που δοκίμαζα μήπως τα παπούτσια που οι γονείς μου, όχι συχνά, μου αγόραζαν, μήπως αυτά τα παπούτσια που μου άρεσαν δεν υπήρχαν στο νούμερό μου. Και ίσως τα ποιήματα που έγραψα να οφείλονται κυρίως στη λύπη μου που όσα ονειρεύτηκα ποθώντας τα δεν υπήρχαν στο νούμερό μου.

Μετακινούμαι τώρα σε μια επίμονη ανάγκη του κόσμου να ζητάει από τους ανθρώπους του πνεύματος τις απόψεις τους πάνω στην ποίηση και γενικότερα στην τέχνη. Ισως για να δώσουν άλλη μια ευκαιρία σ΄αυτόν που ήδη μέσω της τέχνης του έχει μιλήσει να ξαναμιλήσει σε μια καταληπτή γλώσσα.

Πέρα από αυτό, οι απόψεις έχουν ζήτηση, είναι τροφή των στατιστικών, και οι στατιστικές τροφή του αιώνα μας και των προβλημάτων του. Αλλά η τέχνη δεν είναι πρόβλημα. Κι αν είναι, δεν θέλουμε να λυθεί – αλίμονο αν λυθεί! Οι σκέψεις πάνω και γύρω από αυτή δεν προάγουν καθόλου σε χειροπιαστές ή άπιστες διαδικασίες ψυχισμού που την εξωθούν να γίνει έκφραση.

Η σχέση παραγωγού και παραγόμενου ρυθμίζεται κάθε φορά από εντελώς απρόσωπες και κάθε φορά διαφορετικές εντολές, ανώνυμες εντολές, που δίνουν κάποιες αδυναμίες όταν αυτές συμπίπτουν χρονικά με κάποιες δυνάμεις.

Άπιαστες λειτουργίες, ανεξήγητα συμπτώματα: ένας ποιητής με πολιτογραφημένη, ας πω, ευχέρεια έκφρασης πώς εξηγείται να γράφει ένα καλό ποίημα, μετά δύο μέτρια ποιήματα, κάτω μάλιστα από τις ίδιες εξωτερικές συνθήκες;

Και θυμάμαι τώρα αυτό που έγραφε ο Τσέσλαβ Μίλος για το μυστήριο της ποίησης: Στην ίδια την ουσία της ποίησης υπάρχει κάτι το απρεπές: Φανερώνονται πράγματα που δεν ξέρουμε πως τα κρύβουμε μέσα μας και τρομάζουμε σαν να είχε ξεπηδήσει μια τίγρις και στεκόταν μπροστά μας στο φως τινάζοντας την ουρά της.

Όσο για μένα, τις φορές που ερωτήθηκα τι είναι ποίηση απάντησα «Ρωτήστε τη σοφή άγνοια». Κι εγώ, πιστή στην άγνοια, αυτοσχεδιάζω ότι η ποίηση είναι από τα πιο επηρμένα μυστήρια, τα πιο αχανή, και μόνον ικανοποίηση στις παρομοιώσεις δίνεις  αν πεις ότι η ποίηση είναι ένα μείγμα εύγευστων δηλητηρίων σε χρυσά δελεαστικά ποτήρια – ή ακόμη ότι είναι πειρασμός, ο δαίμονας που μπαίνει ξαφνικά στο σώμα του κανονικού, προκαλώντας ένα σεληνιασμό γόνιμο – ή ακόμα ότι είναι ένα είδος ευθανασίας των πραγμάτων που υποφέρουν μέσα μας, είτε ως ανικανοποίητα είτε ως προδομένα.

 

Απόσπασμα από το βιβλίο Εκλήθην ομιλήτρια

Φωτογραφία: Ελισάβετ Μωράκη

 

Άμα γουστάρεις, ακολούθησε το Περιθώριο στο Google News

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.