Στις 26 Αυγούστου του 1926 δόθηκε η πρεμιέρα της ταινίας «Δον Ζουάν» (Don Juan) της Warner σε σκηνοθεσία Αλαν Κρόσλαντ (Alan Crosland). Ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία με συγχρονισμένα ηχητικά εφέ και μουσικό σάουντρακ μέσω του συστήματος Vitaphone. Η πιο αποτελεσματική προσπάθεια συγχρονισμού εικόνας και ήχου, έγινε με τη μέθοδο του πλέι-μπακ (play-back). Μία ταινία οπερέτα που δεν ήταν ομιλούσα, αλλά άδουσα. Οι διάλογοι των ηθοποιών παρέμειναν σε διάτιτλους όπως και στις καθαρά βωβές ταινίες.
Παρόμοια τακτική ακολούθησε και η Fox. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1927 παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη στο Time Square Theater η ταινία «Αυγή» (Sunrise) του Φρήντριχ Βίλεμ Μουρνάου (Friedrich Wilhem Murnau) με το σύστημα της Monitone. Περιείχε μουσική και ηχητικά εφέ χωρίς να παρουσιάζει συγχρονισμένο διάλογο. Και οι δυο ταινίες είχαν μεγάλη απήχηση στο κοινό που ακόμη περίμενε το κάτι παραπάνω από το καινούριο αυτό τεχνολογικό θαύμα.
Στις 6 Οκτωβρίου του 1927 έχοντας ξαναπροσλάβει τον ίδιο σκηνοθέτη του «Δον Ζουάν» Άλαν Κρόσλαντ, η Warner Bros προβάλει την ταινία «Ο Τραγουδιστής της τζαζ» (The Jazz Singer), μόνο που αυτή τη φορά δομικάστηκε σε λίγες σκηνές και η αναπαραγωγή διαλόγων. Γυρίστηκε ως βωβή και προβλήθηκε και αυτή με το ηχητικό σύστημα της Vitaphone, γεγονός που της επέτρεπε να είναι ομiλούσα σε ορισμένα σημεία της. Η φράση «Wait a minute, Wait a minute.You ain’t heard nothing yet» στην αρχή της ταινίας που οι θεωρητικοί ερμήνευσαν ως προμήνυμα μιας πολλά υποσχόμενης πορείας του ήχου, κατενθουσίασε το κοινό, εκτίναξε τις εισπράξεις και ολοκλήρωσε πετυχημένα την κινηματογραγική ψευδαίσθηση. Αυτό ήταν και το γενικό σύνθημα της εφόδου καθότι την επομένη, όλα τα στούντιος αποφάσισαν να υιοθετήσουν τον ήχο και ξεκίνησε καταιγισμός παραγωγής ηχητικών ταινιών. Ο «Τραγουδιστής της Τζαζ» θεωρήθηκε η πρώτη ηχητική ταινία στην παγκόσμια ιστορία του κινηματογράφου. Μεγάλη μερίδα θεωρητικών και ιστορικών του κινηματογραφικού ήχου αποδίδουν την επιτυχία της ταινίας στην καλύτερη ποιότητα της ηχητικής αναπαραγωγής στην αίθουσα από τις προηγούμενες απόπειρες, όπου σημαντικό ρόλο έπαιξαν και τα ηχεία, τα οποία ήταν σχετικά κατευθυντικά και έσπρωχναν τον ήχο στον θεατή.
Η πρώτη αυθεντική ομιλούσα ταινία πραγματοποιήθηκε και αυτή στην Αμερική και ήταν «Τα φώτα της Νέας Υόρκης» (The Lights of New York) που παίχτηκε το 1929 σκηνοθετημένη από τον Μπράιαν Φόι (Brian Foy). Οι διάλογοι ήταν ήταν σύγρονοι (ταυτόχρονα η λήψη τους με την λήψη της εικόνας στο γύρισμα) και τα μικρόφωνα ήταν στρατηγικά τοποθετημένα σε σειρές. Ένα αξιοπρόσεκτο μικρόφωνο ήταν τοποθετημένο στο τηλέφωνο ενός γραφείου. Στην Ευρώπη οι εξελίξεις του ήχου ήταν εξίσου ταχείες. Αν οι πρώτες ηχητικές ταινίες στην Αμερική ήταν θεάματα καμπαρέ, στη Γαλλία ήταν θεατρικά μπουλβάρ και σκαμπρόζικες κωμωδίες. Από τα πρώιμα δείγματα ήταν «Ο βασιλιάς των τζαμπατζήδων» το 1929 του κωμικού Μπουμπούλ που σημείωσε θριαμβευτική επιτυχία. Η πρώτη ηχητική ταινία της χώρας ήταν ένα έργο αξιώσεων του Ρενέ Κλερ (Rene Clair) «Παρισιναί νύκται» (Sous Les Toits de Paris, 1930) όπoυ πραγματοποιήθηκε με την τεχνική υποστήριξη τπυ ηχητικού συστήματος της γερμανικής Tobis Klangfilm.
Στην Αγγλία τον Ιούνιο του 1929 προβάλεται ο «Εκβιασμός» (The Blackmail) του Άλφρεντ Χίτσκοκ (Alfred Hitchcock). Η ταινία γυρίστηκε αρχικά ως βωβή αλλά η ολοκλήρωσή της συνέπεσε με τη διάδοση της χρησιμοποίησης του ήχουκαι ο σκηνοθέτης αποφάσισε να γυρίσει ξανά κάποιες σκηνές με ήχο. Κατά την αλλαγή αυτή υπήρξε ένα πρόβλημα. Η φωνή της πρωταγωνίστριας (Anny Ondra) είχε παχιά γερμανική προφορά, ακατάλληλη για το χαρακτήρα που υποδυόταν και η τεχνονολογία του ντουμπλάζ της μεταπαραγωγής δεν υπήρχε ακόμη. Η ηθοποιός που επιλέχτηκε για να αντικαταστήσει τη φωνή της Anny, στάθηκε έξω από το κάδρο λέγοντας την πρόζα σε ένα μικρόφωνο ταυτόχρονα με την Anny που ανοιγόκλεινε το στόμα της μπροστά από την κάμερα. Είναι γνωστή ως η πρώτη ομιλούσα ταινία που έγινε αντικάσταση φωνής με κάποια άλλη.
Η Γερμανία από τεχνικής άποψης υπερτερούσε στον αγώνα δρόμου για την προσθήκη του ήχου στις ταινίες. Στις 16 Ιανουαρίου του 1929 η πρώτη ευρωπαική ταινία με συγχρονισμένη φωνητική απόδοση ήταν η «Φιλώ το χέρι σας κυρία» (Ich Kusse Ihre Hand, Madame) του Ρόμπερτ Λαντ (Robert Land). Η πρώτη ομιλούσα μεγάλου μήκους ταινία ήταν η «Χώρα χωρίς γυναίκες» (Das Land ohne Frauen, 1929) όπου το ένα τέταρτο της ταινίας περιέχει διάλογο αυστηρά διαχωρισμένο από τα ηχητικά εφέ και τη μουσική. Η ανταπόκριση ήταν απογοητευτική. Και οι δύο ταινίες παρήχθηκαν από την γερμανική εταιρία παραγωγής Tobis που μονοπωλούσε τα ευρωπαικά ηχητικά συστήματα.
Στη Σοβιετική ΄Ενωση η εφαρμογή του νέου συστήματος έγινε σε ταινίες ντοκιμαντέρ στις οποίες προστέθηκε αφήγηση, πρώτη από τις οποίες είναι «Το χωριό της αμαρτίας» το 1929. Πρώτη ρωσική ομιλούσα ταινία είναι «Ο δρόμος προς τη ζωή», 1932, του Νικολάι Εκ (Nikolai Ekk).
Στην Ελλάδα το 1930 η Νταγκ Φιλμς παρουσίασε τους «Απάχηδες των Αθηνών» διασκευή της ομώνυμης οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου σε σκηνοθεσία του Δημήτρα Γαζιάδη. Παρουσιάστηκε ως η πρώτη ηχητική και άδουσα ελληνική ταινία, με τον ήχο γραμμένο – τα τραγούδια μόνο – σε δίσκους γραμμοφώνου. «Το τραγούδι του χωρισμού» δέκα χρόνια αργότερα του Φιολοποίμην Φίνου είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία στη χώρα που γυρίστηκε με συγχρονισμένα μηχανήματα εικόνας και ήχου και η τεχνική επεξεργασία έγινε σε ελληνικά στούντιο.
*Απόσπασμα από την Τέχνη του ήχου στον κινηματογράφο, της Βασιλική Πούλου
