Μικρά που έμειναν στο Περιθώριο

Εμμανουήλ Ροΐδης – Ἡ τιμὴ τῶν γυναικῶν

Προς ἀποφυγὴν παρανοήσεων πρέπει πρὸ παντὸς ἄλλου νὰ εἰδοποιήσωμεν τὸν ἀναγνώστην ὅτι, ὁμιλοῦντες περὶ τῆς τιμῆς τῶν γυναικῶν, δὲν μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν καθ’ ἣν ἔχει σημασίαν ὅταν λέγωμεν ἡ τιμὴ τῶν ζαχάρεων, τῶν σιτηρῶν ἢ καὶ τῶν ψήφων ἐν Ὕδρᾳ ἢ Ἑρμουπόλει. Ἀληθὲς εἶναι ὅτι εἰς μεγαλοπόλεις τινὰς τῆς Εὐρώπης καὶ ἰδίως ἐν Βιέννῃ καὶ Παρισίοις ἡ λέξις εἶναι εὔχρηστος καὶ ἐν τοιαύτῃ σημασίᾳ, προκειμένου περὶ τῆς ἀγοραίας τιμῆς τάξεώς τινος γυναικῶν θεωρουμένων ὡς ἐμπορευμάτων. Ἐνταῦθα ὅμως δὲν πρόκειται περὶ τούτου, ἀλλὰ μόνον περὶ τῆς τιμῆς ἐκείνης, ἣν θεωρεῖται ὅτι ἔχασεν ἀνεπιπτρεπτεὶ πᾶσα κόρη ἢ δέσποινα, ἥτις παρέχει εἰς ἄνδρα ἄνευ προηγουμένης στεφανηφορίας ἢ ἄλλον πλὴν τοῦ συστεφανωθέντος τὴν ἡδυτάτην τῶν ἐπὶ γῆς ἀπολαύσεων. Πρὸς ἀπόδειξιν τοῦ ἀσυμβιβάστου τῆς τοιαύτης παροχῆς πρὸς τὴν θρησκείαν, τὴν ἠθικὴν καὶ τὸ συμφέρον τῆς κοινωνίας ἐγράφησαν παρὰ σοβαρῶν ἀνθρώπων πολλοὶ καὶ ὀγκώδεις τόμοι, οὐδέποτε ὅμως ἔλειψαν καὶ ἄλλα ἐξίσου σπουδαῖοι, Πλάτωνες, Φουριέροι, Χρύσιπποι, Σαινσίμωνες καὶ Λυκοῦργοι, κηρύττοντες πρόληψιν ἀναξίαν λογικῶν ὄντων τὴν ἀπονομὴν τοσαύτης σημασίας εἰς πρᾶγμα μὴ ἔχον καθ’ ἑαυτὸ κἀμμίαν. Καὶ περὶ μὲν τῆς σημασίας τοῦ πράγματος δύναταί τις νὰ ἔχῃ οἱανδήποτε ὀρέγεται γνώμην, οἱ δὲ μόνοι ἔχοντες προφανῶς ἄδικον εἶναι ὅσοι ἀποδίδουσιν εἰς τοὺς ἄνδρας, ὅτι ἐκ ζηλοτυπίας καὶ ἐγωϊσμοῦ ἀφῄρεσαν ἐπὶ ποινῇ ἀτιμίας ἀπὸ τῆς γυναικὸς τὸ δικαίωμα τῆς ἐλευθέρας διαθέσεως ἑαυτῆς. Ἀλλ’ οἱ τοιαῦτα ἰσχυριζόμενοι φαίνονται τελείως λησμονοῦντες, ὅτι τοῦ τοιούτου περιορισμοῦ θερμαὶ ὑπέρμαχοι ἀπεδείχθησαν ἁπανταχοῦ καὶ πάντοτε αὐταὶ αἱ γυναῖκες, διὰ τὸν ἁπλούστατον λόγον ὅτι τοὺς μὲν ἄνδρας ζημιόνει καιρίως, ἐνῷ μεγάλον καὶ ψηλαφητὸν εἶναι τὸ ἐξ αὐτοῦ γυναικεῖον κέρδος.

Ὅπως πεισθῇ τις περὶ τούτου ἀρκεῖ νὰ ἐνθυμηθῇ, ὅτι διὰ τῆς ὑπεροχῆς τῶν βραχιόνων καὶ τοῦ ἐγκεφάλου των κατέκτησαν ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου αὐτῶν καὶ κατέχουσιν οἱ ἄνδρες πάντα τὰ ἐπὶ γῆς ἀγαθὰ, αἱ δὲ γυναῖκες μόνον παρ’ αὐτῶν δύνανται νὰ λάβωσιν ὅσα ἀδυνατοῦσιν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ διὰ τῆς ἰδίας ἐργασίας νὰ πορισθῶσι, τροφὴν, στέγην, ἔνδυμα, ὑπεράσπισιν κατὰ πάσης προσβολῆς, πολυτελῆ κοσμήματα, κοινωνικὴν θέσιν, προῖκα καὶ πάντα ἐν γένει τὰ ἀναγκαῖα ἢ ἁπλῶς ἀρεστὰ αὐταῖς. Ἀντὶ τούτων πάντων δὲν ἔχουσι νὰ προσφέρωσιν εἰς τὸν ἄνδρα εἰμὴ ἓν μόνον πρᾶγμα, στιγμάς τινας ἡδονῆς. Οὐδὲν ἄλλο πλὴν τούτου κατέχουσαι, ἔπρεπεν ἐξ ἅπαντος ν’ ἀγωνισθῶσιν ὅπως ἡ ἀξία τοῦ μοναδικοῦ αὐτῶν ἀνταλλάγματος ἐξισωθῇ πρὸς τὸ ἄθροισμα ὅλων ὁμοῦ τῶν ἀνδρικῶν. Τοιαύτη ὅμως ὑπερτίμησις ἀδύνατον ἦτο νὰ κατορθωθῇ ἄλλως ἢ δι’ ἀγράφου μὲν, ἀλλ’ ἀπαραβάτου μεταξὺ γυναικῶν συμφωνίας, καθ’ ἣν εἰς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπιτρέπεται ἡ παροχὴ ἡδονῆς οὔτε δωρεὰν οὔτε εἰς τιμὴν κατωτέραν τῆς ὁρισθείσης, τῆς ἰσοβίου δηλ. ἐνώπιον ἱερέως καὶ συμβολαιογράφου ὑποχρεώσεως τοῦ ἀνδρὸς νὰ ἱκανοποιῇ πάσας τῆς γυναικὸς τὰς ἀνάγκας καὶ τὰς ὀρέξεις. Ἐπειδὴ δὲ δύσκολον θὰ ἦτο νὰ καταναγκασθῶσιν οἱ ἄνδρες εἰς καταβολὴν τοιούτου ὑπερόγκου τιμήματος, ἂν παρείχοντο αὐτοῖς εὐκαιρίαι εὐωνοτέρας ἀπολαύσεως τοῦ ποθουμένου, τὸ κοινὸν συμφέρον ἐπέβαλλεν ἐπιτακτικῶς εἰς τὸν γυναικεῖον σύνδεσμον τὴν αὐστηρὰν ἐπιτήρησιν τῆς διαγωγῆς ἑκάστου τῶν μελῶν αὐτοῦ καὶ τὴν ἄμεσον πρὸς παραδειγματισμὸν καταδίκην εἰς ἀτιμίαν τῆς παραβάτιδος τῶν συμφωνηθέντων. Αὕτη τῷ ὄντι οὐ μόνον ἑαυτὴν ζημιόνει, ἀλλὰ καὶ κοινὸν κτῆμα ὑποτιμᾷ. Ἀπὸ τοῦ γυναικείου αὐτομολεῖ εἰς τὸ ἐχθρικὸν στρατόπεδον ἐνθαῤῥύνουσα εἰς ἀντίστασιν τοὺς ἄνδρας. Τὸ ἔγκλημα αὐτῆς εἶναι ἐξίσου βαρὺ ὡς τοῦ προδότου, τοῦ προμηθεύοντος λάθρα τροφὰς εἰς φρουρὰν, ἥτις πρόκειται νὰ ἐξαναγκασθῇ διὰ τῆς πείνης εἰς συνθηκολογίαν. Διὰ τὴν ἔνοχον τοιαύτης ἐπιβουλῆς οὔτε συγγνώμη δύναται νὰ ὑπάρξῃ οὔτε κἂν ἐπιτρέπεται οἶκτος. Ταύτην δύνανται κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἰησοῦ νὰ ἐλεήσωσι καὶ νὰ ἐξακολουθῶσι συναναστρεφόμενοι οἱ ἄνδρες, καθῆκον ὅμως πάσης γυναικὸς εἶναι ν’ ἀποστρέφῃ καθ’ ὁδὸν τὸ πρόσωπον ὅπως μὴ τὴν χαιρετίσῃ, νὰ ἐξέρχεται τῆς αἰθούσης ὅπου βλέπει αὐτὴν εἰσερχομένην, νὰ ἐγείρεται τῆς τραπέζης ὅπου ἔτυχεν ἡ ἁμαρτωλὴ νὰ καθίσῃ, νὰ περισυλλέγῃ τὰς πτυχὰς τῆς ἐσθῆτός της ὅπως μὴ μολυνθῇ ἐκ τῆς προσψαύσεως τῆς λεπρᾶς. Ἡ θέσις τῆς προδότιδος δὲν εἶναι πλέον μεταξὺ τῶν τιμίων γυναικῶν, ὅσαι εὖρον ἢ ζητοῦσι σύζυγον, ἀλλ’ ἐν τῇ ἀτίμῳ ἀγέλῃ τῶν ἑταιρῶν, ἤτοι τῶν φυσικῶν συμμάχων τοῦ ἀνδρὸς κατὰ τοῦ γυναικείου πρὸς ὑπερτίμησιν τῆς ἡδονῆς συνασπισμοῦ.

Ὁ πάντα ταῦτα ἀκριβῶς ἐξετάζων ἄγεται νὰ πιστεύσῃ ὅτι τὸ δόγμα τῆς γυναικείας τιμῆς ἐνδέχεται μὲν νὰ ᾖναι κοινωνικῶς χρήσιμον, ἀπόλυτον ὅμως ἀξίαν δὲν ἔχει καθ’ ἑαυτὸ κἀμμίαν οὐδ’ ἄλλην τινὰ βάσιν παρὰ μόνον τὸ γυναικεῖον συμφέρον. Ἀληθὲς εἶναι ὅτι τὸ συμφέρον τοῦτο παρεπείσθησαν οἱ ἄνδρες νὰ ὑπηρετῶσιν ἐπὶ ζημίᾳ τοῦ ἰδίου καὶ ν’ ἀναλάβωσι μάλιστα καθήκοντα ἐκτελεστοῦ τῶν ἀποφάσεων τοῦ γυναικείου Ἀρείου Πάγου, κόπτοντες τὴν κόμην ἢ καὶ τὴν κεφαλὴν τῆς ὑπ’ αὐτοῦ εἰς ἀτιμίαν καταδικασθείσης. Ἀλλ’ οὐδ’ ἐκ τῶν θυσιῶν τούτων δύναταί τις ἄλλο τι λογικῶς νὰ συμπεράνῃ παρὰ μόνον, ὅτι ἑπόμενον ἦτο νὰ ποτισθῇ δι’ αἵματος καὶ τὸ εἴδωλον τῆς γυναικείας τιμῆς, ὅπως πᾶσα ἄλλη ἀνθρωπίνη πρόληψις καὶ πλάνη.

 

Απόσπασμα από το Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1889

Πηγή εικόνας: Lifo

Άμα γουστάρεις, ακολούθησε το Περιθώριο στο Google News

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.