Πάνος Ζήδρος: Το πρόσωπο πίσω από το ψευδώνυμο του Γρηγόρη Αυξεντίου

Ανήμερα των γενεθλίων του αγωνιστή της ΕΟΚΑ, Γρηγόρη Αυξεντίου, θα αναφερθούμε στον Πάνο Ζήδρο, του οποίο το όνομα χρησιμοποιούσε σαν ψευδώνυμο ο Γρηγόρης Αυξεντίου.

Ο Πάνος Ζήδρος ήταν γόνος μεγάλης οικογένειας κλεφταρματολών της Πίνδου και καταγόταν από την Τσαπουρνιά Γρεβενών. Από μικρός ακολούθησε τα χνάρια των προγόνων του και έγινε τρανός πολεμιστής. Ξεχώριζε για την διορατικότητα του, τη σύνεση του, αλλά και τις διοικητικές του ικανότητες γι’ αυτό και ήταν ο πρώτος αρχηγός στο αρματολίκι του Ολύμπου και της Δυτικής Μακεδονίας, που είχε ως έδρα το Λιβάδι Ολύμπου. Έφερε μάλιστα τον τίτλο ο “Έξαρχος του Ολύμπου και της Δυτικής Μακεδονίας”. Διακρίθηκε σε πάρα πολλές μάχες και γι’ αυτόν γράφτηκαν πολλά δημοτικά τραγούδια

“Ο Ζιούδρος κάνει τη χαρά

Χαρά για τον ιγιό του

Κι ακάλεσε την κλεφτουριά,

Τα δώδεκα πρωτάτα

Το Λάπα δεν ακάλεσε

Το μαύρο ψυχοπαίδι”

“Ζήδρο μου, σ’ ησουν φρόνιμος,

ήσουν και παλικάρι

εις την κλεφτιά κι αρματολιά,

και σ όλα τα πρωτάτα

ήσουν και πρώτος έξαρχος σ όλα τα μοναστήρια”

Το όνομα του Πάνου Ζήδρου, που το συναντάμε πολλές φορές σαν Ζιούδρος ή Ζήτρος ή ακόμη σαν Ζήντρος, έγινε διάσημο στην Κύπρο λόγω της χρησιμοποιήσεις του ονόματος του από τον Γρηγόρη Αυξεντίου, προκειμένου να μην εντοπίζεται από τους Βρετανούς. Υπάρχει μάλιστα και το Κυπριακό παραδοσιακό τραγούδι για τον Αυξεντίου που τον αναφέρει με το ψευδώνυμο του.

“Αφήνω γεια στον Όλυμπο, σ’ όλα τα κορφοβούνια

κι εσείς λημέρια μου έρημα, πλατάνια με τους ίσκιους.

Ζήδρο μου, καπετάνιε μου, του Μαχαιρά ξεφτέρι,

Ζήδρο μου, η θυσία σου τη λευτεριά θα φέρει”

Συνοψίζοντας να αναφέρω πως δεν είναι ακριβής η ημερομηνία γέννησής του Πάνου Ζήδρου αφού πολλοί λένε πως γεννήθηκε το 1630 ενώ άλλοι λένε το 1700. Πάντως, σχεδόν όλοι, συμφωνούν πως πέθανε κάπου το 1750.

Υ.Γ.

Εις μνήμη του Πάνου Ζήδρου και του Γρηγόρη Αυξεντίου υπάρχει ο Πολιτιστικός Όμιλος “Ζήδρος” στα Πολεμίδια της Λεμεσού.

Άμα γουστάρεις, ακολούθησε το Περιθώριο στο Google News