Πάει αρκετός καιρός από τότε που είχαμε γράψει για κάποια λέξη, έτσι σήμερα θα επανέρθουμε στην κατηγορία “Φράσεις – Λέξεις” προκειμένου να δούμε την κυπριακή λέξη κιρκιλούθκια!
Αρχικά να πούμε ότι με την λέξη κιρκιλούθκια εννοούμε κάτι που μικρό που συνήθως κυκλικό σχήμα,
“εσχεδίαζεν κάτι κιρκιλούθκια ο μιτσίς πας την κόλλαν”
ή κάτι που κάνεις συνεχώς και είναι παντελώς ανούσιο όπως για παράδειγμα ένας ποδοσφαιριστής που κάνει συνεχώς άσκοπες ντρίμπλες,
Αν και για μένα αγγελούδια δεν υπάρχουν
μόλις σε ειδώ κοντεύουν να επαληθευτούν
Αχ θα τα εσύναζα και θα τα εκλιπαρούσα
με τις φλογίτσες τους στο πλάι σου να σταθούν
Nick Cave & The Bad Seeds – Into My Arms (1997)
Μετάφραση από Διονύση Σαββόπουλο – Άδεια μου αγκαλιά
Στην Κύπρο υπήρχαν πολλά χωριά – οικισμοί, τα οποία χάθηκαν, αφανίστηκαν, για διάφορους λόγους όπως πόλεμοι και λιμοί. Ένας εξ’ αυτών ήταν και η Τράπεζα Αµµοχώστου, ένα χωριό µε µεγάλη ιστορία.
Το χωριό Τράπεζα, που σήµερα δεν υφίσταται, βρισκόταν κοντά στην κατεχόµενη Αχερίτου. Συγκεκριμένα ήταν γύρω στα 7 χιλιόµετρα µακριά από την Αµµόχωστο. Σε απογραφές που έγιναν το 1565 απ’ τους Βενετούς, το χωριό είχε 250 φραγκόµατους (francomati). Αυτοί ήταν κάτοικοι που ενοικίαζαν γη, βάση ενός πάγιου ποσού και την καλλιεργούσαν. Το χωριό, βάση του πληθυσμού, ήταν πολύ µεγάλο για την εποχή.
Η Αροαφνού είναι ένα κυπριακό αφηγηματικό τραγούδι όπου συνδυάζει στοιχεία από παραλογές, ακριτικά τραγούδια αλλά και μοιρολόγια. Έχει ιστορικό υπόβαθρο, όπως πολλά τραγούδια της εποχής.
Το θέμα του τραγουδιού έχει να κάνει με τον έρωτα του φράγκου βασιλιά της Κύπρου, Πέτρου Α΄ Λουζινιάν (1359-1369), με την αρχόντισσα Ιωάννα ντ’ Αλεμάν, αλλά και την εκδίκηση που οργανώνει η βασίλισσα Ελεονώρα της Αραγονίας εις βάρος της Ιωάννα ντ’ Αλεμάν.
Σήμερα θα παρουσιάσουμε διάφορες postcards που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που έβλεπαν οι ευρωπαίοι αποικιοκράτες τις αποικίες τους. Πιθανόν, οι πιο κάτω εικόνες να είναι και ένα δείγμα του πολιτισμού μας.
Οι postcards, όπως αναφέραμε και σε παλαιότερο post, χρησιμοποιούνταν συχνά για να περάσουν διάφορα μηνύματα, σαν ένα είδος προπαγάνδας. Αυτό το κόλπο το χρησιμοποίησαν και οι αποικιοκράτες, όπου έδειχναν στον υπόλοιπο κόσμο την δύναμη του έθνους τους ή την ανωτερότητα που είχαν σαν λαός σε σχέση με την αποικία που κατείχαν.
Ο ευνουχισμός ήταν μια πολύ συνηθισμένη πρακτική παλιότερα ασχέτως πως σήμερα μας φαίνεται αρκετά βάρβαρο. Σχεδόν όλες οι αυτοκρατορίες είχαν σε σημαντικά πόστα ένα ευνούχο για λόγους που θα δούμε πιο κάτω.
Η λέξη ευνούχος προέρχεται από τις λέξεις εὐνή, που είναι το κρεβάτι και την λέξη οῦχος, που σημαίνει έχω. Η λέξη δεν είχε μονάχα την σημερινή σημασία αφού παλαιότερα χαρακτήριζε και τον στείρο, τον ανίκανο.
Σε ένα παλαιότερο κείμενο που δημοσίευσα, είχα αναφερθεί στον τρόπο που μάθαιναν τα μικρά παιδιά την αριθμητική, στα παλιά χρόνια. Σήμερα θα αναφερθώ σε κάτι παρεμφερή, στον τρόπο που προσπαθούσαν να μάθουν στα παιδιά την αλφαβήτα.
Η εκμάθησις των πρώτων γραμμάτων υπεβοηθείτο διά των αλφαβηταρίων, άτινα ήσαν ασμάτια εκάσυς στίχος των οποίων ήρχιζε με εν γράμμα του αλβαβήτου.
Πάει καιρός που έχει εγκαταλειφτεί αυτή η άδικη διάκριση που είχαν οι αριστερόχειρες, σε ένα κόσμο πλασμένο για δεξιόχειρες, όμως εμείς θα πάμε να δούμε διάφορα γεγονότα του παρελθόντος που έκαναν την ζωή ποδήλατο στους ανθρώπους που είχαν σαν “καλό χέρι” το αριστερό.
Ιστορικά, οι αριστερόχειρες θεωρούνταν κακότυχοι λόγω του ότι διέφεραν από την μάζα που ήταν σχεδόν όλοι, δεξιόχειρες. Μάλιστα σε πολλές χώρες η λέξη δεξιά εννοεί το σωστό, το καλό, σε σχέση με την λέξη αριστερά που εννοεί τον άτυχο ή τον αδέξιο. Για παράδειγμα, η λέξη right (δεξιά) στα αγγλικά, εννοεί το σωστό ενώ στα λατινικά, η λέξη sinister (απαίσιο, κακό, διαβολικό) εννοεί τα αριστερά και τον άτυχο. Πιθανώς γι’ αυτόν τον λόγο να έχουμε στα ελληνικά την έκφραση “να πάνε όλα δεξιά”, δηλαδή να πάνε όλα όπως πρέπει, χωρίς δυσκολία.
Μου αρέσουν τα παλιά νέα. Όλα τα καινούργια νέα είναι κακά. Εξάλλου τα παλιά δεν χρειάζεται να τα ακούς όλη μέρα. Η εικοσιτετράωρη ειδησεογραφική κάλυψη είναι σκέτη κόλαση.
Το σημερινό μας κείμενο αφορά μια αξιοθαύμαστη ενέργεια, από ένα παντελώς άγνωστο κύριο, τον John Alfred Charlton Deas, που δυστυχώς έμεινε στο περιθώριο της ιστορίας και δεν μάθαμε περισσότερες πληροφορίες για την ζωή του πέραν του πιο κάτω γεγονότος.
Ο John Alfred Charlton Deas, επιμελητής του μουσείο στο Sunderland, το 1913 είχε προσκαλέσει το σχολείο τυφλών της πόλης να έρθει για ξενάγηση στο μουσείο, δίνοντας την δυνατότητα στα μικρά παιδιά να επεξεργαστούν διάφορους πίνακες και αγάλματα ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν και να μάθουν διάφορα πράγματα όπως το μέγεθος ενός πίνακα, την υφή ενός αγάλματος κτλ.