Όπως είναι φυσικό, δεν μπορώ να του εξηγήσω σχεδόν τίποτα. Η πατρότητα δεν σου δίνει από μόνη της σοφία που να αξίζει να μεταδώσεις. Παρ’ όλ’ αυτά, προετοιμάζοντας την εκδρομή μας, του έστειλα την Αυτοπεποίθηση και τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, προτείνοντάς του να τους ρίξει μια ματιά. Παραδέχομαι ότι δεν αποτελούν συνηθισμένες πατρικές προσφορές, ωστόσο πιστεύω ότι διαθέτει γερό ένστικτο και αν μπορεί θα επωφεληθεί, όπως πιστεύω ότι αυτό που του λείπει είναι η ανεξαρτησία· η ανεξαρτησία από οτιδήποτε τον κρατά δέσμιο: μνήμη, ιστορία, άσχημα γεγονότα, με τα οποία παλεύει, δεν μπορεί να τα ελέγξει, αλλά διαισθάνεται ότι θα έπρεπε.
Η άποψη ενός πατέρα για το τι πάει ή δεν πάει καλά με το παιδί του είναι ίσως λιγότερο εύστοχη απ’ ό,τι του γείτονα που βλέπει τέλεια τη ζωή του παιδιού μέσα από το άνοιγμα της κουρτίνας του. Εγώ, βέβαια, θέλω να του πω πώς να ζήσει τη ζωή του και να την κάνει καλύτερη με εκατό ενδιαφέροντες τρόπους, όπως ακριβώς λέω και στον ίδιο τον εαυτό μου: τίποτα δεν «ταιριάζει» ποτέ στην εντέλεια, τα λάθη πρέπει να γίνονται και τα άσχημα να ξεχνιούνται. Ωστόσο, το μόνο που φαίνεται πως καταφέρνω στις σύντομες συνευρέσεις μας, πριν σωπάσω τελείως, είναι να μιλώ με πλάγιο τρόπο, φοβισμένα, προσέχοντας πάντοτε να μην κάνω λάθος, να μην τον ανακρίνω, να μην του πάω κόντρα, να μην είμαι ο ψυχίατρος, αλλά ο μπαμπάς του. Έτσι λοιπόν, δεν πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα να του δώσω τη σωστή θεραπεία για την αρρώστια του, δεν θα φανταστώ καν σωστά ποια είναι αυτή η αρρώστια, παρά μόνο θα την υπομείνω μαζί του για ένα χρονικό διάστημα και μετά θα φύγει.
Το χειρότερο στο να είμαι γονιός είναι επομένως η μοίρα μου: το να είμαι ενήλικας. Το να μη διαθέτω τη σωστή γλώσσα, να μη φοβάμαι τα ίδια πράγματα, τα ίδια ενδεχόμενα και τις ίδιες χαμένες ευκαιρίες· η μοίρα του να γνωρίζω πολλά αλλά να πρέπει να σταθώ ακίνητος σαν φανοστάτης αναμμένος, με την ελπίδα ότι ο γιος μου θα δει την αναλαμπή και θα τολμήσει να πλησιάσει χάρη στον φωτισμό και στη ζεστασιά που προσφέρει σιωπηλά.
*******************************
Ήμασταν νέοι, ανακαλύπταμε τη ζωή αυτοσχεδιάζοντας με ενθουσιασμό λεπτό προς λεπτό, απορρίπτοντας το ένα, λέγοντας ναι στο άλλο, όλα από καπρίτσιο. Και το Βόλβο, το αμάξι που μπορεί να το είχα ακόμη και να το χρησιμοποιούσα για να κουβαλάω χώμα για τις γλάστρες, τα ψώνια από τον μπακάλη, ξύλα για το τζάκι, ή να το είχα για το ψάρεμα, να με πηγαίνει στο Κλαμπ Ρεντ Μαν, αυτό το Βόλβο δεν μας ταίριαζε. Έπειτα γυρίσαμε οδηγώντας στην πόλη για να βρούμε αυτό που μας ταίριαζε, το πραγματικό μέλλον μας: τον γάμο, την πατρότητα και τη μητρότητα, την αθλητική μυθιστοριογραφία, το γκολφ, την αγαλλίαση, τη μελαγχολία, τον θάνατο, την περιφερόμενη δυστυχία που δεν έβρισκε σταθερό επίκεντρο, και αργότερα το διαζύγιο, τον αποχωρισμό και το μακρόσυρτο μεσοδιάστημα μέχρι το τώρα
*******************************
Το λυπηρό, φυσικά, με την ενήλικη ζωή είναι ότι διακρίνεις στον ορίζοντα να έρχονται πράγματα στα οποία δεν θα προσαρμοστείς ποτέ. Τα αναγνωρίζεις σαν προβλήματα, ανησυχείς στο έπακρο γι’ αυτά, προβλέπεις, παίρνεις προφυλάξεις και κάνεις διάφορες διευθετήσεις, λέγοντας στον εαυτό σου ότι πρέπει να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίο έκανες μέχρι τώρα τα πράγματα. Μόνο που δεν το κάνεις. Δεν μπορείς. Κατά κάποιον τρόπο είναι ήδη πολύ αργά. Ίσως είναι κάτι ακόμα χειρότερο: ίσως αυτό που βλέπεις να έρχεται από πολύ μακριά δεν είναι πραγματικά αυτό που σε φοβίζει αλλά τα επακόλουθά του, και αυτό που φοβάσαι μήπως συμβεί έχει ήδη συμβεί. Αυτό μοιάζει στην ουσία με τη συνειδητοποίηση ότι όλοι εμείς δεν πρόκειται να ωφεληθούμε από τις σπουδαίες πρόσφατες προόδους της ιατρικής επιστήμης, ωστόσο τις επικροτούμε ελπίζοντας ότι κάποιο εμβόλιο θα είναι εγκαίρως έτοιμο και νομίζοντας ότι τα πράγματα μπορεί ακόμα να βελτιωθούν. Μόνο που και ως προς αυτό είναι πολύ αργά. Και μας λείπει. Κι όπως λέει ο ποιητής: «Ζωή είναι οι τρόποι που μας λείπει η ζωή».
Απόσπασμα από το βιβλίο Ημέρα Ανεξαρτησίας
Φωτογραφία: Brigitte Friedrich
