‘Η προσοχή τής νέας Κυβερνήσεως εστράφη, καί πολύ ορθώς, προς τό δασικόν τής νήσου ζήτημα. ‘Η άλλοτε πολύδασος Κύπρος νϋν έκινδύνευε νά στερηθή εντελώς τών δασών της, χάρις είς τήν άναλγησίαν τής τουρκικής διοικήσεως, ήτις άν παρετείνετο έπί τινα έτι χρόνον, ή Μεσόγειος θά έστερεΐτο, κατά τήν ύπερβολικήν πάντη, παραστατικωτάτην δμως τοϋ Μαδών έκφρασιν, μιας νήσου καί θ’ άπε’κτα ένα έπί πλέον βράχον.
Ή μελέτη τοϋ δασικού ζητήματος ανετέθη είς τόν Λ. Ε. Ούάΐλδ, όστις τή 8 Ιανουαρίου τοϋ 1879 ύπέβαλεν «έκθεσιν περί τών προς νότον καί δυσμάς δασών τής Κύπρου». Καί o Ούάΐλδ τήν έλεεινήν κατάστασιν, είς ήν εύρίσκετο ή νήσος ύπό τήν εποψιν δένδρων καί δασών, αποδίδει είς τήν τουρκικήν άμέλειαν. Δάση διεσώθησαν, παρατηρεί, μόνον έκεΐ ένθα ό υλοτόμος δυσχερώς ήδύνατο νά είσδυση, έν ω περί τά χωρία καί τάς πρόσφορους διά τήν μετακόμισιν τής ξυλείας θέσεις τό έδαφος ήτο γυμνόν.
Οί άγρόται, ών τά χωρία εύρίσκον το εντός ή εγγύς τών δασών, έξεμεταλλεύοντο ταϋτα διά τάς ιδίας εαυτών άνάγκας, μή υποκείμενοι είς τήν πληρωμήν ούδενός δικαιώματος τή Κυβερνήσει. Καί αυτοί δέ οί δασικοί νόμοι τής Τουρκίας, οί ουδέποτε άλλως τεθέντες έν ίσχύΐ ένταϋθα τουλάχιστον, άνεγνώρΐζον δικαιώματα τοΐς γείτοσι χωρικοΐς τοϋ νά προμηθεύωνται καί έξ αυτών τών δασών τοϋ Στέμματος ξυλείαν καί άνθρακας δωρεάν.
Αρθρ. 5 (α) δι’ οίκιακάς καί γεωργικάς άνάγκας.
* 3 Δια, πώλησιν εντός τών ίδιων χωρίων.
* 17 Ξηράν ξυλείαν, καί
* 21 Τά κοινοτικά δάση, έάν ύπήρχον, τά έξεμεταλλεύετο τό χωρίον ώς σώμα.
Δυστυχώς οί ημέτεροι άγρόται, ποιούντες κατάχρησιν τών δικαιωμάτων αυτών, συνετέλεσαν καί οί ίδιοι ούκ ολίγον είς τήν καταστροφήν τών δασών των. Ό Ούάΐλδ τό καταστρεπτικόν τοϋτο έργον τών άγροζών αποκαλεί ορθώς εξαντλητική ύλοτομίαν, άναφέρει δέ πώς δ αγρότης, κοπτών δένδρον τι διά τιν’ αύτοϋ σκοπόν καί μή εύρίσκων αυτό οίον τό προσεδόκα, σπεύδει νά κόψη καί δεύτερον, άν μή καί τρίτον καί τέταρτον, καταλείπων είτα πάντα πλην τοϋ ενός εκλεγέντος νά σαπώσιν έν ή θέσει τά έκοψε. Δέν είναι τι ασύνηθες, προσθέτει, νά κόπτηται όλόκληρον δένδρον χάριν τών κλώνων του, οΐτινες μόνοι έχρησίμευον τω ύλοτόμω. Διά τήν κατασκευήν τών συνήθων σκαφών, ζυγών καί τήν χρήσιν στρογγυλών δοκών μυριάδες δένδρων κατεστρέφοντο ετησίως. Ουχί ωσαύτως μικράς βλάβης πρόξενος έγίνετο ή άπό τών πιτύων εξαγωγή τής ρητίνης.
Προς άνόρθωσιν τών δασών καλοί είναι, λέγει ο Ούάΐλδ, αί απαγορεύσεις τής αδιάκριτου υλοτομίας καί τής εξαγωγής ρητίνης (καί φελλού), αΐτινες ήδη εφαρμόσθηκαν, άλλα δέον πρώτον νά μετακληθή έκ Γαλλίας ειδικός δασονόμος, δεύτερον νά ληφθώσι μέτρα κατά τών πυρκαϊών, νά κανονισθώσιν είτα τά δικαιώματα τών αγροτών καί νά γένηται τέλος αυστηρότατη ή φύλαξις τών δασών, τιθεμένων πάντων ύπό τήν προστασίαν τής Κυβερνήσεως ώς κτήματος τοϋ κράτους, καί προς τούτοις νά έπιδιωχθή ή άναδάσωσις.
Pingback