Όταν βγήκε στις αίθουσες η ταινία Ο Εξορκιστής το 1973, κανείς δεν περίμενε πόσο μεγάλη θα ήταν η επίδρασή του. Δεν ήταν απλά άλλη μία ταινία τρόμου με δαιμονισμούς. Ήταν κάτι που συγκλόνισε βαθιά τους θεατές και άλλαξε την εικόνα που είχαμε για το σινεμά τρόμου, την πίστη και το μεταφυσικό. Στις πρώτες προβολές, πολλοί άνθρωποι λιποθύμησαν, έκαναν εμετό ή έφυγαν τρομαγμένοι. Κάποιοι υπέστησαν καρδιακά επεισόδια, ακόμα και μια αποβολή καταγράφηκε. Η εμπειρία της παρακολούθησης δεν ήταν απλά ψυχαγωγία – ήταν κάτι που συγκλόνιζε και συναισθηματικά.
Ο σκηνοθέτης, Γουίλιαμ Φρίντκιν, δεν ήθελε απλώς να φοβίσει τον κόσμο. Ήθελε να δείξει πόσο δύσκολο είναι να πιστεύει κανείς σε κάτι, ειδικά όταν έχει βιώσει πόνο. Γι’ αυτό και ο χαρακτήρας του πατέρα Κάρας, ενός ιερέα που έχασε την πίστη του μετά τον θάνατο της μητέρας του, είναι το επίκεντρο της ιστορίας. Η κατοχή της μικρής Ρίγκαν είναι ουσιαστικά η αφορμή για να μιλήσει η ταινία για την ανθρώπινη πίστη και αμφιβολία.
Το σενάριο βασίστηκε στο βιβλίο του Ουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι, ο οποίος δεν είχε σκοπό να γράψει μια τρομακτική ιστορία, αλλά ένα μυστήριο με θρησκευτικό υπόβαθρο. Το βιβλίο αρχικά δεν πήγε καλά σε πωλήσεις, μέχρι που ο συγγραφέας εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή και το κοινό έδειξε ξαφνικό ενδιαφέρον. Έτσι φτάσαμε στη μεταφορά του στη μεγάλη οθόνη.
Η ταινία ξεχώρισε αμέσως. Ήταν πολύ πιο προσεγμένη από τις συνηθισμένες ταινίες τρόμου της εποχής. Ο Φρίντκιν ήταν τελειομανής και απαιτητικός, ειδικά από τη 14χρονη Λίντα Μπλερ, την πρωταγωνίστρια. Ήθελε οι σκηνές να είναι αληθοφανείς και να μην φαίνονται υπερβολικές. Γι’ αυτό και η ταινία θυμίζει σε σημεία ντοκιμαντέρ.
Ο Εξορκιστής γνώρισε τεράστια επιτυχία. Ήταν η πρώτη ταινία τρόμου που προτάθηκε για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και τελικά κέρδισε Όσκαρ για Σενάριο και Ήχο. Μέσα σε μόλις πέντε εβδομάδες, έβγαλε πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια. Οι κριτικές ήταν ανάμεικτες—κάποιοι τη λάτρεψαν, άλλοι την κατηγόρησαν ότι ξεπερνά τα όρια. Παρ’ όλα αυτά, ο κόσμος συνέχισε να την παρακολουθεί μαζικά, γιατί ένιωθαν ότι άγγιζε κάτι βαθύτερο μέσα τους.
Πέρα από τον τρόμο, η ταινία μίλησε και για κοινωνικά ζητήματα. Η σχέση μητέρας-κόρης, η εφηβεία και οι φόβοι γύρω από τη σεξουαλικότητα των κοριτσιών έδωσαν μια άλλη διάσταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι κυκλοφόρησε σε μια περίοδο που το φεμινιστικό κίνημα ήταν πολύ ενεργό και η κοινωνία άρχισε να αλλάζει.
Η επιρροή του Εξορκιστή ήταν τόσο μεγάλη, που δημιούργησε ένα νέο είδος ταινιών γύρω από τη δαιμονική κατοχή. Ακολούθησαν συνέχειες, σειρές και πολλές απομιμήσεις, αλλά καμία δεν κατάφερε να έχει την ίδια δύναμη. Η πρωτότυπη ταινία δεν είναι απλά τρομακτική – είναι μια εμπειρία που σε βάζει να σκεφτείς, να νιώσεις και να αναρωτηθείς για την πίστη σου.
Ακόμη και σήμερα, πενήντα χρόνια μετά, η ταινία Ο Εξορκιστής παραμένει επίκαιρο και καθηλωτικό. Οι ερμηνείες, η ατμόσφαιρα και το βαθύτερο μήνυμά του παραμένουν αναλλοίωτα. Όπως λέει και ο Nat Segaloff, βιογράφος του Φρίντκιν, η δύναμη της ταινίας είναι ότι δεν προσπαθεί να τρομάξει τεχνητά, αλλά το κάνει με αλήθεια. Είναι μια ταινία-μυστήριο όχι για φαντάσματα, αλλά για την ψυχή του ανθρώπου.
