Ο David Bowie υπήρξε ένα μοναδικό φαινόμενο στη σύγχρονη μουσική. Δεν υπήρξε απλώς τραγουδιστής ή performer, αλλά ένας καλλιτέχνης που ενσωμάτωνε στη μουσική του στοιχεία από το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη φιλοσοφία και κυρίως την λογοτεχνία.
Οι στίχοι του συχνά παραπέμπουν σε μυθιστορήματα, φιλοσοφικά ρεύματα ή ποιητικά μοτίβα, ενώ αντίστροφα, η μουσική και σκηνική του περσόνα έχουν επηρεάσει λογοτεχνικά έργα.
Λογοτεχνικές Αναφορές
Το τραγούδι 1984 από το Diamond Dogs (1974) είναι άμεση αναφορά στο ομώνυμο μυθιστόρημα του George Orwell. Το ίδιο το άλμπουμ ήταν αρχικά σχεδιασμένο ως θεατρική διασκευή του 1984, την οποία η χήρα του Orwell τελικά απέρριψε.
They’ll split your pretty cranium and fill it full of air
And tell that you’re eighty, but brother, you won’t care
Η αναφορά στην πλύση εγκεφάλου και στην κατασκευή μιας ατομικής ψευδαίσθησης παραπέμπει στο Υπουργείο της Αλήθειας του βιβλίου.
*********************
Όπως αναφέρει στο βιβλίο David Bowie: Starman. Little, Brown, ο Bowie είχε διαβάσει εκτενώς Νίτσε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 κάτι που το δείχνει μέσα από το κομμάτι The Supermen (1970) όπου περιγράφει μια ηρωική, σχεδόν μυθολογική φυλή όντων που παραπέμπουν στις ιδέες του Übermensch από το Τάδε έφη Ζαρατούστρας.
When all the world was very young
And mountain magic heavy hung
The supermen would walk in file
*********************
Το διάσημο Space Oddity είναι εμπνευσμένο από το Space Odyssey του Arthur C. Clarke που μεταφέρθηκε στην οθόνη από τον σπουδαίο Stanley Kubrick [2001: A Space Odyssey].
Ο Major Tom του Bowie είναι απόγονος των μοναχικών ηρώων της επιστημονικής φαντασίας και την συνδυάζει με την μοναξιά του ανθρώπου στο διάστημα.
Here am I floating ’round my tin can
Far above the Moon
Planet Earth is blue, and there’s nothing I can do
Ο ήρωας του θα επιστρέψει και στο τραγούδι Ashes to Ashes όπου ανατρέπει το όραμα του και φέρνει την βιβλική παράδοση των πεσόντων.
Ashes to ashes, funk to funky
We know Major Tom’s a junkie
*********************
Το Kooks είναι ένα τρυφερό γράμμα στον νεογέννητο γιο του Bowie. Όπως αναγράφει στο βιβλίο David Bowie and the Romantics, το τραγούδι είναι επηρεασμένο από τα ποιήματα του Wordsworth και του Blake όπου ο παιδικός κόσμος παρουσιάζεται ως καθαρός, αμόλυντος.
Don’t pick fights with the bullies or the cads
’Cause I’m not much cop at punching other people’s dads
Η Επιρροή του Bowie στη Λογοτεχνία
Ο Bowie δεν επηρεάστηκε μόνο από την λογοτεχνία αλλά επηρέασε κιόλας αφού το θεατρικό Lazarus (2015) βασίζεται στο βιβλίο The Man Who Fell to Earth του Walter Tevis (1963) όπου ο Bowie είχε γράψει τραγούδι.
Όπως αναφέρει ο Copeland, στο βιβλίο Short Fiction and Poetry Inspired by David Bowie, ο Bowie επαναπροσεγγίζει τον ήρωα Thomas Newton, μετατρέποντάς τον σε τραγικό-ποιητικό ήρωα του μεταμοντέρνου θεάτρου.
Look up here, I’m in heaven
I’ve got scars that can’t be seen
Στο συγκεκριμένο βιβλίο, διάφοροι συγγραφείς χρησιμοποιούν χαρακτήρες του καλλιτέχνη όπως τον Ziggy Stardust ή την Lady Grinning Soul προκειμένου να αφηγηθούν διάφορες ιστορίες.
*********************
Η σχέση του David Bowie με τη λογοτεχνία δεν υπήρξε επιφανειακή ή περιστασιακή αλλά αμφίδρομη. Κατάφερε μέσω του έργου να κατασκευάσει μια νοητική γέφυρα που ένωνε τα τραγούδια του με οποιαδήποτε μορφή τέχνης, από queer θεωρία μέχρι συγκριτική λογοτεχνία και θέατρο.
