Ή να είσαι επαναστάστης ή να μην είσαι. Κι όταν είσαι, δεν μπορείς να κάνεις πίσω. Κι ύστερα, καλύτερα να ‘σαι επαναστάτης. Έτσι δείχνεις στους άλλους πως δεν θα σε γελάσουν εύκολα. Οι φάμπρικες, τα γραφεία ευρέσεως εργασίας κι οι ασφαλιστικές εταιρείες λένε πως φροντίζουν για το καλό σου, μα είναι παγίδες και σε καταπίνουν αν δεν έχεις τα μάτια σου ανοιχτά. Οι φάμπρικες σε ξεζουμίζουν ώσπου να ψοφήσεις, τα γραφεία ευρέσεως εργασίας σου αλλάζουν τα φώτα στην παρλαπίπα, οι ασφαλιστές κι η εφορία σου αρμέγουν τον κόπο σου και σε ληστεύουν ώσπου να τα τινάξεις. Κι αν μετά απ’ όλα αυτά, σου μείνει μια σταλιά ζωή, πας στο στρατό, τρως μια σφαίρα, και ξεμπερδεύεις. Αν πάλι είσαι έξυπνος και δεν πας, σου ρίχνουν μια μπόμπα, και πας θες δε θες. Θεούλη μου, δύσκολη ζωή όταν δε λες να το βάλεις κάτω, όταν δεν αντέχεις τη ρουφιάνα την κυβέρνηση να σου τρίβει το πατσαβούρι στα μούτρα. Μα τι άλλο να κάνεις; Να τα λουστείς. Εξόν κι αν μαζέψεις δυναμίτες και τα τινάξεις όλα στον αέρα.
Ανεβαίνουν στα κασόνια και φωνάζουνε: “Ψηφίστε τούτο, ψηφίστε τ’ άλλο” και στο φινάλε ό,τι κι αν ψηφίσεις, το ίδιο κάνει. Όλοι στο τέλος γίνονται κυβέρνηση και σου γεμίζουνε τη μούρη σφραγίδες, τόσο που να μη βλέπεις πια τη μύτη σου. Και το χειρότερο: αγοράζεις πάντα ό,τι σου πουλάνε. Σ’ έχουν στο χέρι, κι έτσι και σφυρίξουν, στέκεις σούζα.
Μα κοίτα δω, τούτος ο τόρνος είναι φίλος παντοτινός, σε κάνει και σκέφτεσαι, κι αυτό είναι το μεγάλο σου λάθος, γιατί ξέρεις πως δεν είσαι μοναδικός. Μια μέρα θα μας γαβγίσουν, και θα χωθούμε σαν πρόβατα στο μαντρί. Μια μέρα θ’ αναβοσβήσουν τα λαμπάκια, θα χτυπήσουν τα χέρια, θα πουν: “Εμπρός παιδιά! Στη γραμμή για τα λεφτά σας. Εμείς δε σας αφήνουμε να πεθάνετε της πείνας”. Όμως μερικοί από μας μπορεί και να το ‘χουν αποφασίσει πως θέλουν να πεθάνουν της πείνας – κι εκεί θ’ αρχίσει το πρόβλημα. Μπορεί να θέλουμε να πάμε για ποδόσφαιρο ή για ψάρεμα, κι ο νταβατζής, ο σαπιοκοιλιάς στο σωματείο θα μας πει όχι, θα μας τάξει μεγαλύτερο πριμ όταν σιάξουν τα πράματα. Ο αρχιεργάτης θα λέει: “Ας αποφεύγονται οι φασαρίες και οι συγκεντρώσεις έξω απ’ τη μάντρα της φάμπρικας”. Κάτι άλλοι, με κουστουμάκι και ρεπούμπλικα, θα μας πούνε: “Έχετε τηλεοράσεις, έχετε λεφτά, εργατικές κατοικίες έχετε, έχετε μπίρα, προπό, ακόμα κι αυτοκίνητα. Σας κάναμε ευτυχισμένους. Τι τρέχει;
Ελπίζω να μη ζήσω για να τα δω, μα ξέρω πως έτσι θα γίνουν. Είμαι ένας τράγος που θέλει να πηδήξει όλο τον κόσμο. Και γιατί όχι; Αφού κι ο κόσμος θέλει να με πηδήξει!
Απόσπασμα από το βιβλίο Σάββατο βράδυ, Κυριακή πρωί
Μετάφραση: Γιάννης Ευαγγελίδης
