Μικρά που έμειναν στο Περιθώριο

Από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι τον Santa Claus και το χριστουγεννιάτικο δέντρο – Μικρό ιστορικό – Φωτογραφικό άλμπουμ

Η ιστορία ξεκινάει από τα Μύρα της Λυκίας τον 3ον αιώνα μ.Χ., όπου γεννήθηκε ο Άγιος Νικόλαος, προστάτης των ναυτικών, που μέσω αυτών έκανε τον γύρω του κόσμου.

Το όνομα Saint Nikolaus άρχισε να ριζώνει στον κόσμο αφού η Μόσχα και το Άμστερνταμ τον ανακήρυξαν ως προστάτης τους.

Αν και ο προτεσταντισμός απαγόρευε σε πολλές χώρες την αναγνώριση των Αγίων, ο Sinter Klaas ή Sint Nicolaas, όπως τον έλεγαν, γιορταζόταν κανονικά στις 6 Δεκεμβρίου, ανήμερα της κοίμησης του.

Μέσω των Ολλανδών αποίκων, που μετανάστευαν στην Νέα Υόρκη, γίνεται γνωστός και στην Αμερική.

Το 1773 οι Αμερικάνοι τον παρουσιάζουν ως σύμβολο πατριωτισμού, σε αντίθεση με τους Άγγλους που είχαν τον Άγιο Γεώργιο.

Το 1804, όταν John Pintard θα ιδρύσει τη New York Historical Society, τον κατονομάζει προστάτη της Νέας Υόρκης.

Μέχρι εδώ βλέπουμε την πιο καθαρή απεικόνιση του Αγίου Νικόλαου.

Το 1809 η ιστορία αρχίζει και αλλάζει. Ο Washington Irving, συγγραφέας και μέλος της New York Historical Society παρουσιάζει τον Άγιο Νικόλαο ως ένα μικροκαμωμένο Ολλανδό που καπνίζει πίπα. Πέραν αυτού, μπαίνει από τις καμινάδες των σπιτιών και αφήνει δώρα.

Η εικόνα αλλάζει ριζικά το 1823. Ο Clement Clark Moore, καθηγητής Θεολογικής Σχολής, εμφανώς επηρεασμένος απ’ την ιστορία του Irving, συγγράφει ένα ποίημα με τίτλο A visit from St. Nicholas, αν και πλέον είναι γνωστό ως The Night before Christmas. Στο ποίημα παρουσιάζει τον St. Nicholas ως ένα είδος χαριτωμένου ξωτικού, με μεγάλα γένια, παχουλός με στρογγυλή κοιλιά, να καπνίζει πίπα και να είναι φορτωμένος με ένα σακί δώρα. Τα ρούχα του ήταν ελαφρώς λερωμένα απ’ τα τζάκια που τρύπωνε. Το ποίημα θα αγαπηθεί από τους Αμερικάνους και θα γνωρίσει αμέτρητες μετατροπές. Εν τέλει, κάπου στις αρχές του 1900, θα αλλάξουν και τον αρχικό του τίτλο και θα γίνει A visit from Santa Claus. Εδώ χάνεται παντελώς ο Άγιος Νικόλαος και μένει ο Santa Claus.

Οι πρώτες απεικονίσεις του Santa Claus γίνονται το 1837 από τον Robert Weir και αργότερα τον Theodore Boyd.

Η πιο κοντινή απεικόνιση με τον σημερινό Santa θα γίνει από τον Γερμανό γελοιογράφο Thomas Nast το 1862 με 63. Αυτός, που ζούσε στην Αμερική, θα συνδυάσει κάποια προχριστιανικά έθιμα που είχε η Γερμανία, την θεότητα Odin, με τα δεδομένα που είχε ο Santa την τότε εποχή έτσι στις 3 Ιανουαρίου το 1863 θα έρθει η πρώτη έγχρωμη εικονογραφημένη δημοσίευση του στο περιοδικό Harper.

Επηρεασμένος από τον εμφύλιο που μάστιζε την Αμερική, ζωγραφίζει τον Santa να φέρνει δώρα στους στρατιώτες έχοντας έλκηθρο και τάρανδους να το σέρνουν. Ο Nast θα τον σχεδιάζει για περισσότερο από 30 χρόνια και θα του καθιερώσει τα κόκκινα ρούχα.

Η τελευταία πινελιά θα έρθει από την Coca Cola το 1931. Επειδή το αναψυκτικό δεν έκανε πωλήσεις τον χειμώνα, η εταιρεία ήθελε  να το προωθήσει και να το συνδέσει με τον χειμώνα και το κρύο. Ο πιο κατάλληλος που θα μπορούσε να το προωθήσει, δεν ήταν άλλος από τον Santa Claus.

Σκανδιναβικές χώρες

Στις σκανδιναβικές χώρες η ιστορία είναι ελαφρώς διαφορετική. Η δική τους ιστορία ξεκινάει παραδόξως και πάλι από ένα ποίημα, το Tomten, που έγραψε ο Viktor Rydberg.

Το Tomten ήταν ένα ξωτικό από την σκανδιναβική μυθολογία. Στο ποίημα παρουσιάζεται  μένει άγρυπνο την μέρα των Χριστουγέννων και να συλλογίζεται την ζωή.

Η ιστορία έχει την ίδια συνέχεια αφού η σουηδέζα  ζωγράφος Jenny Nystrom θα μετατρέψει το ξωτικό σε ένα περίεργο άνθρωπο με μεγάλα άσπρα γένια και κόκκινο σκούφο. Από τότε οι ζωγραφιές της Nystrom θα συνδεθούν με τα Χριστούγεννα και τα δώρα. Θα κυριαρχήσουν στα ημερολόγια και τις ευχητήριες κάρτες τις επόμενες χρονιές.

Η Σουηδία πριν την Santa-εποχή θα έχει το Jultomten, η Δανία το Julenisse, η Νορνηγία το Fjøsnissen και η Φινλαδία το Joulupukki

Χριστουγεννιάτικο δένδρο

Όσον αφορά το χριστουγεννιάτικο δένδρο, αν και λέγεται ότι είναι γερμανικό προϊόν η ιστορία το αμφισβητεί. Από τα μεσαιωνικά χρόνια οι άνθρωποι συνήθιζαν να στολίζουν δέντρα για να έχουν καλή σοδειά.

Την σημερινή μορφή του θα την δώσει ο Γερμανός ιερέας Martin Luther. Σύμφωνα με τον θρύλο, καθώς περπατούσε στο δάσος είδε τα αστέρια να λάμπουν μέσα από τα κλαδιά. Μ’ αυτό τον τρόπο λέγεται ότι συνέλαβε την ιδέα τοποθέτησης χριστουγεννιάτικου δένδρου στα σπίτια, για να απεικονίζει τον έναστρο ουρανό απ’ όπου μας ήρθε ο Χριστός.

Τα πρώτα ηλεκτρικά λαμπάκια τοποθετήθηκαν το έτος 1882 από έναν συνεργάτη του Thomas Edison, τον Eduard Johnson.

Στα μέρη μας, ήρθε με τον Βαυαρό βασιλιά Όθωνα το 1833. Πριν απ’ αυτό οι Έλληνες στόλιζαν καράβι λόγω της ενασχόλησης των ανθρώπων με την θάλασσα. Πέραν αυτού, το καράβι, σύμφωνα με πολλούς, συμβολίζει την καινούργια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού.

 

Άμα γουστάρεις, ακολούθησε το Περιθώριο στο Google News

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.