Όταν οι Άγγλοι κατέλαβαν την Κύπρο, τον Ιούνιο του 1878, αντίκρισαν μια χώρα γυμνή από υποδομές έτσι έβαλαν ως στόχο το κτίσιμο κυβερνητικών κτηρίων σε όλες τις πόλεις.
Στο νησί μας κατέφθασαν πολλοί άνθρωποι για να δουλέψουν, από διάφορες χώρες. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Γάλλος ποιητής Jean Nicolas Arthur Rimbaud που ήρθε στις 16 Δεκεμβρίου του 1878 για λογαριασμό της γαλλικής εταιρείας E. Jean et Thail Fils.
Ο ποιητής εργάστηκε στην επαρχία Λάρνακας, σαν προϊστάμενος σε λατομείο. Πληροφορίες για τους πρώτους μήνες της ζωής του, τις μάθαμε από τις επιστολές που έστειλε στην οικογένεια του στις 15 Φεβρουαρίου και 24 Απριλίου 1879 αντίστοιχα.
15 Φεβρουαρίου 1879
“[…] Αύριο, 16 Φεβρουαρίου κλείνουν ακριβώς δύο μήνες που εργάζομαι εδώ. Οι εργοδότες μου είναι στη Λάρνακα, το κύριο λιμάνι της Κύπρου. Είμαι επιστάτης σ’ ένα λατομείο στην έρημο, κοντά στη θάλασσα. Ανοίγουμε διώρυγα και φορτώνουμε πέτρες στα πέντε πλοία και στο ατμόπλοιο της εταιρείας […] Το μόνο που υπάρχει εδώ είναι ένα χάος από βράχους, ο ποταμός, η θάλασσα και ένα σπίτι. Ούτε γη, ούτε περβόλια, ούτε ένα δένδρο […] Τρεφόμαστε με κυνήγι, κότες κλπ. […] Όλοι οι Ευρωπαίοι γύρω στους 20 αρρώστησαν εκτός από μένα. Τρεις ή τέσσερις πέθαναν. Εργοδοτούμε από τα γύρω χωριά μέχρι 60 Κύπριους εργάτες την ημέρα. Εγώ τους διευθύνω. Καταγράφω τα ημερομίσθια, διαθέτω το υλικό, κάνω αναφορές στην εταιρεία, κρατώ λογαριασμό για την τροφή, για τα έξοδα και κάνω τις πληρωμές. […] Θα κάνουμε σιδηροδρόμους, οχυρά, στρατώνες, νοσοκομεία κλπ. Αυτό το γράμμα σας το γράφω στην έρημο και δεν ξέρω πότε θα φύγει. Το ταχυδρομείο είναι στη Λάρνακα.[…]”.
24 Απριλίου 1879
“[…]Η ζέστη είναι πολύ μεγάλη. Θερίζουν το σιτάρι. Οι ψύλλοι είναι ένα βάσανο φρικτό, νύκτα μέρα, κι από πάνω τα κουνούπια. Κοιμόμαστε στην ακρογιαλιά, στην έρημο. Είχα καυγάδες με τους εργάτες και αναγκάστηκα να ζητήσω όπλα. […] Δεν σας δίνω τη διεύθυνσή μου στα λατομεία, γιατί το ταχυδρομείο δεν περνά ποτέ από εκεί, αφού παραμένει στη Λάρνακα που απέχει έξι λεύγες.[…]”.
Το λατομείο πέτρας, που ταιριάζει με την περιγραφή, υπάρχει στην ακτή, κοντά στην εκβολή του ποταμού του Λιοπετριού, κάπου 30 χιλιόμετρα από την Λάρνακα και 4 χιλιόμετρα από την Ξυλοφάγου. Αν και σήμερα είναι σίγουρο πως ο ποιητής δούλευε στην Ξυλοφάγου, εξόρυξη πέτρας γινόταν και μεταξύ Τρούλλων, Αβδελλερού και Βορόλινης, κάπου 12 χιλιόμετρα από την Λάρνακα.
Άξιο αναφοράς από την πρώτη διαμονή του ποιητή ήταν όταν αρρώστησε και τον φιλοξένησε στο σπίτι του ο Αντρέας Αναστάση, από το Ξυλοφάγου. Ως υπεύθυνος των πληρωμών ο Rimbaud είχε μαζί του και το χρηματοκιβώτιο. Όταν ανάρρωσε πλήρως, βρήκε το χρηματοκιβώτιο άθικτο έτσι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την φιλοξενία και την τιμιότητα προς την οικογένεια.
Τον Μάρτη ή τον Απρίλη του 1880 φεύγει από την Κύπρο γυρεύοντας δουλειά στην Αίγυπτο, αλλά θα επιστρέψει λίγες βδομάδες αργότερα άπραγος. Όταν επέστρεψε, η εταιρεία που δούλευε είχε χρεοκοπήσει, έτσι βρήκε δουλειά στο Τρόοδος σαν προϊστάμενος στα έργα ανέγερσης ενός παλατιού για τον Άγγλο διοικητή του νησιού Robert Biddulph. Σήμερα το κτίριο χρησιμοποιείται σαν εξοχική κατοικία για τον εκάστοτε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για την δεύτερη παραμονή, μάθαμε πληροφορίες από τις επιστολές που έστειλε στις 23 Μαΐου και 4 Ιουνίου του 1880.
23 Μαΐου 1880
“[…]Επιβλέπω τις εργασίες για την κατασκευή της θερινής κατοικίας του γενικού διοικητή. Μέχρι χτες ήμουν μόνος εδώ μαζί με τον μηχανικό. Σήμερα έφτασαν 50 εργάτες μαζί με τα απαραίτητα εργαλεία. Σύντομα θα μου κάνουν αύξηση και σκοπεύω να μείνω μέχρι το τέλος των εργασιών, δηλαδή μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αργότερα θα εργαστώ αλλού. Υπάρχει δουλειά εδώ. […]”.
4 Ιουνίου 1880
“[…] Μέχρι στιγμής μιλάω μονάχα για τον εαυτό μου. Συγνώμη γι’ αυτό. Ελπίζω να είστε καλά στην υγεία σας και να περνάτε καλά. [..] Εκεί είναι σίγουρα πολύ πιο θερμά απ’ ότι εδώ. [..] Θα προσπαθήσω να σας στείλω λίγο από το διάσημο κρασί του νησιού την κουμανταρία […]”.
Αν και υπολόγιζε ότι θα έμενε μέχρι τον Σεπτέμβριο, θα φύγει από το νησί μας τον Ιούνιο του 1880. Όπως έγραψε τον Αύγουστο του 1880, από το Aden της Υεμένης, είχε διαφωνίες με τον υπεύθυνο μισθοδοσίας και με τον μηχανικό.
Αυτή την δήλωση του, για τον λόγω φυγής του από την Κύπρο, “έρχεται” ο Ιταλός Ottorino Rosa (συνοδοιπόρος του σε διάφορα ταξίδια) και την διαψεύδει αφού αναφέρει σε επιστολές του πως ο Γάλλος ποιητής έριξε πέτρα στο μέτωπο ενός Κύπριου εργάτη και τον σκότωσε, γι’ αυτό αναχώρησε εσπευσμένα.
mariakorbila1
June 15, 2023 at 10:48 pm
Ο Αλμπέρ Καμύ τον αναφέρει ως «ποιητή της εξέγερσης», αποτελώντας είδωλο των φοιτητών του Μάη του ’68, και διανοούμενων μουσικών.
Πάντως ο θάνατος του εργάτη θεωρήθηκε ατύχημα.