Οι λογοτέχνες γίνονται, γιατί καθένας που δεν είναι αγράμματος μπορεί να γράψει: όμως οι ιδιοφυίες της τέχνης του λόγου όπως ο Μέλβιλ, ο Ουίτμαν ή ο Θορό γεννιούνται. Ας εξετάσουμε τη λέξη «ιδιοφυία». Δεν σημαίνει πως είναι κανείς παράλογος ή εκκεντρικός ή μεγάλο «ταλέντο». Ο όρος («genius») προέρχεται από την λατινική λέξη gingere (γεννάω/δημιουργώ) και ιδιοφυής είναι απλά κάποιος που δημιουργεί κάτι που ήταν μέχρι πρότινος άγνωστο. Κανένας άλλος εκτός από τον ίδιο τον Μέλβιλ δεν θα μπορούσε να γράψει το Μόμπι Ντικ, ούτε καν ο Ουίτμαν ή ο Σέξπιρ. Κανένας άλλος πέρα από τον Ουίτμαν δεν θα μπορούσε να συλλάβει, να δημιουργήσει και να γράψει τα Φύλλα Χλόης. Ο Ουίτμαν γεννήθηκε για να γράψει τα Φύλλα Χλόης και ο Μέλβιλ γεννήθηκε για να γράψει το Μόμπι Ντικ. «Δεν έχει σημασία τι φτιάχνεις,» έλεγαν ο Σάι Όλιβερ και ο Τζέιμς Γιάνγκ, «αλλά ο τρόπος τον οποίο το φτιάχνεις». Πέντε χιλιάδες σπουδαστές που παρακολουθούν σεμινάρια «δημιουργικής γραφής» μπορούν να καταπιαστούν με τον μύθο του Φάουστ αλλά μόνο ο Μάρλοου γεννήθηκε για να το γράψει όπως το έγραψε.
***********************************
Δεν μπορεί να υπάρξει σπουδαίος λογοτέχνης δίχως την αυθεντική ιδιοφυία, Ιδιοφυείς καλλιτέχνες, όπως ο Τζάκσον Πόλοκ, ζωγράφισαν πράγματα που δεν είχαν προϋπάρξει. Όλοι όσοι έχουν παρατηρήσει την απίστευτη χρωματική του φώτιση δεν έχουν το δικαίωμα να μιλούν για μια «παλαβή μέθοδο» του να πιτσιλίζεις και να το ρίχνεις το χρώμα χορεύοντας όπου λάχει.
Ας πάρουμε το παράδειγμα τον Τζέιμς Τζόις: όλοι έλεγαν πως «σπατάλησε» το «ταλέντο» του με τη μέθοδο της ροής της συνείδησης, ενώ στην πραγματικότητα πολύ απλά ήταν εκείνος ο οποίος είχε γεννηθεί να την δημιουργήσει.
***********************************
Τον Τζόις τον χλεύαζαν σε όλη του τη ζωή σχεδόν όλοι οι ιρλανδοί και όλος ο κόσμος γιατί ήταν ιδιοφυής. Ορισμένοι ηλίθιοι Κέλτες Διαφωτιστές μάλιστα υποστήριξαν ότι διέθετε κάποιο ελάχιστο ταλέντο. Μα τι άλλο θα μπορούσαν να πουν, εφόσον επρόκειτο όλοι τους να τον μιμηθούν;
***********************************
Όταν λοιπόν ρωτούν κάποιοι, «οι λογοτέχνες γεννιούνται ή γίνονται θα πρέπει κανείς πρώτα να θέσει το ερώτημα, «εννοείς τους λογοτέχνες με ταλέντο ή τους λογοτέχνες της πρωτοτυπίας;» Γιατί όλοι μπορούν να γράψουν αλλά δεν μπορούν όλοι να επινοήσουν νέους τρόπους γραφής.
***********************************
Το πιο βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως αυτός που έχει το ταλέντο μιμείται τον ιδιοφυή γιατί δεν υπάρχει τίποτε άλλο για να μιμηθεί. Από τη στιγμή που ο ταλαντούχος δεν μπορεί να πρωτοτυπήσει πρέπει να μιμηθεί ή να ερμηνεύσει.
***********************************
Η ιδιοφυία δημιουργεί, το ταλέντο αποδίδει. Όλα όσα διέκριναν ο Ρέμπραντ ή ο Βαν Γκογκ μέσα στη νύχτα δεν πρόκειται να ιδωθούν ποτέ ξανά. Ούτε βάτραχος θα βουτήξει σε μια λίμνη όπως έκανε ο βάτραχος του Μπασό. Οι γεννημένοι λογοτέχνες του μέλλοντος είναι ήδη κατάπληκτοι με όσα τώρα αντικρύζουν, με όσα όλοι εμείς θα αντικρύσουμε για πρώτη φορά μέσα στον χρόνο, και κατόπιν όλα αυτά θα εμφανιστούν αντιγραμμένα από αμέτρητους κατασκευασμένους λογοτέχνες.
***********************************
Όμως αυτό που έχει σημασία δεν είναι αυτό που γράφεις, αλλά ο τρόπος με τον οποίο το γράφεις.
Από το περιοδικό Writer’s Digest, τεύχος Ιανουαρίου του 1962
*Μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς
