Καθόμουν εκεί και κοίταζα τα γράμματα που μου έγραψε η γυναίκα μου στο διάβα των ετών και έλιωνα στο κλάμα. Συνηθίζουμε φυσικά με τις δεκαετίες έναν άνθρωπο και τον αγαπούμε δεκαετίες ολόκληρες και στο τέλος τον αγαπούμε περισσότερο απ’ όλους τους άλλους και δενόμαστε μαζί του και, όταν τον χάνουμε, είναι πραγματικά σαν να χάσαμε τα πάντα.
Πίστευα πάντοτε ότι είναι η μουσική αυτό που σημαίνει τα πάντα για μένα, μερικές φορές, ναι, ότι είναι η φιλοσοφία, το υψηλό και το πιο ύψιστο και το απ’ όλα πιο ύψιστο συγγραφικό έργο, ότι γενικά είναι απλούστατα η τέχνη, μα όλα αυτά, η τέχνη στο σύνολό της, όπως πάντοτε, δεν είναι τίποτε απέναντι σ’ αυτό το μοναδικό αγαπημένο άνθρωπο. Και τι δεν κάναμε σ’ αυτό τον ένα και μοναδικό αγαπημένο άνθρωπο, είπε ο Ρέγκερ, σε πόσες χιλιάδες κι εκατοντάδες χιλιάδες θλίψεις δεν ρίξαμε τον άνθρωπο αυτό, που τον αγαπήσαμε όσο κανέναν άλλο, τον τυραννήσαμε και μολαταύτα τον αγαπήσαμε όσο κανέναν άλλο, είπε ο Ρέγκερ.
**************************
Ξαφνικά ξέρετε τι είναι κενό όταν στέκεστε κάτω από χιλιάδες και χιλιάδες βιβλία και γραπτά που σας έχουν αφήσει ολομόναχο, που δεν είναι ξαφνικά τίποτε για σας, παρά μόνο αυτό το φοβερό κενό, είπε ο Ρέγκερ.
Όταν χάσετε τον πιο κοντινό σας άνθρωπο, όλα είναι για σας αδειανά, μπορείτε να κοιτάξετε όπου θέλετε, όλα είναι αδειανά και κοιτάζετε και κοιτάζετε και βλέπετε, όλα είναι πραγματικά αδειανά και μάλιστα για πάντα, είπε ο Ρέγκερ. Και αναγνωρίζετε ότι αυτό που σας κράτησε δεκαετίες ολόκληρες στη ζωή δεν ήταν αυτά τα μεγάλα πνεύματα και αυτοί οι Παλιοί Δάσκαλοι, αλλά μόνο εκείνος ο ένας και μοναδικός άνθρωπος που τον αγαπήσατε όσο κανέναν άλλο. Και σ’ αυτή τη γνώση και μ’ αυτή τη γνώση είσαστε μονάχος και δεν σας βοηθάει τίποτε και κανένας, είπε ο Ρέγκερ.