Το μπουζούκι είναι έγχορδο λαϊκό μουσικό όργανο που εμφανίστηκε στα μέρη μας προς τα τέλη του 19ου αιώνα, αρχές του 20ου. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το ρεμπέτικο.
Η καταγωγή του είναι αμφιλεγόμενη. Μελετητές πιστεύουν πως προέρχεται από την οθωμανική μουσική παράδοση ενώ άλλοι πως είναι είδος ταμπουρά, μετεξέλιξη του αρχαιοελληνικού πανδούρα.
Αρχικά ήταν τρίχορδο, με 3 ζεύγη μεταλλικών χορδών. Αν και δεν έδιναν στον οργανοπαίχτη την ευκολία πολλών κινήσεων ήταν άπιαστα στα ταξίμια (αυτοσχεδιασμό). Μετέπειτα πρόσθεσαν και τέταρτη χορδή (4 ζεύγη) όπου έδωσε μια νέο πνοή στο όργανο.
Εικάζεται πως ο πρώτος που πρόσθεσε την 4 χορδή ήταν ο Αναστάσιος Σταθόπουλος ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως ήταν ο Μανώλης Χιώτης.
Η πρώτη μεγάλη ρεμπέτικη κομπανία, η περίφημη “Τετράς”, εμφανίστηκε στον Πειραιά αρχές τις δεκαετίας του 1930 αποτελούμενοι από τους Μάρκο Βαμβακάρη, Στράτο Παγιουμτζή και Ανέστη Δελιά που έπαιζαν μπουζούκι και τον Γιώργο Μπάτη που έπαιζε μπαγλαμά. Τότε υπολογίζεται πως άρχισε το μπουζούκι να γίνεται βασιλιάς της λαϊκής μουσικής σκηνής έχοντας βέβαια το “κατάλληλο” σπρώξιμο από τους τρομερούς Βασίλη Τσιτσάνη, Γιάννη Παπαϊωάννου, Γιώργο Μητσάκη κ.ά.
Λέγεται πως έγινε διάσημο στο ευρύ κοινό χάρη στον Μανώλη Χιώτη που κατάφερε με το βιρτουόζικο παίξιμο του να βγάλει την ρετσινιά που είχε, σαν όργανο των αλητών.
Κλείνοντας να αναφέρω πως το μπουζούκι προέρχεται από την τούρκικη λέξη bozuk που σημαίνει χαλασμένος, ακατάστατος. Στην Κύπρο έχουμε και την έκφραση “συνεννόηση μπουζούκκι”, εννοώντας πως δεν εξηγήθηκαν σωστά ενώ στην Ελλάδα λέγοντας τον άλλο μπουζούκι εννοούν τον βλάκα.
Kωστῆς Καλλιβρετάκης
January 18, 2020 at 2:26 pm
Ο Χιώτης ήταν ο πρώτος που έπαιξε ηλεκτρικό μπουζούκι.
Chris Pinturicchio
January 18, 2020 at 9:06 pm
Πολύ ομορφη πληροφορία Κώστα.