Σήμερα θα αναφερθούμε σε ένα επικίνδυνο πασχαλινό έθιμο, το ρίξιμο των μάσκουλων, που οι σημερινοί νέοι τα ονομάζουν τσάκρες!
Τα μάσκουλα, δεν ήταν ακριβώς όπως τις σημερινές τσάκρες αλλά σαν μια βόμβα μικρής κλίμακας. Ήταν μπρούντζινες κυλινδρικές κατασκευές όπου είχαν μια βαθιά υποδοχή στο κέντρο και μια πιο μικρή τρύπα στα πλάγια, κοντά στην βάση και συγκοινωνούσαν μεταξύ τους. Τα γέμιζαν με μπαρούτι και από μακριά τα άναβαν. Μετά από κάποια δευτερόλεπτα άκουγες την τρομερή έκρηξη. Τα μάσκουλα δεν χρησιμοποιούνταν από μικρούς αλλά μόνο από μεγάλους. Τις περισσότερες φορές τα μάσκουλα ανήκαν στην εκκλησία του χωριού.
Οι μικρότεροι σε ηλικία χρησιμοποιούσαν κάτι μικρές σιδερένιες κατασκευές, σαν κλειδί, όπου τα γέμιζαν με κεφαλές σπίρτων από την μικρή τρύπα που είχαν. Την τρύπα την έκλεισαν με ένα καρφί και τα έριχναν στον τοίχο ή στο έδαφος για να ακουστεί ο κρότος.
Τα μάσκουλα μπορεί να ακούγονταν καθ΄ όλη την Αγία Εβδομάδα αλλά υπήρχε μια στιγμή όπου όλοι περίμεναν για να ρίξουν. Συγκεκριμένα κατά τον Καλό Λόγο, όταν ο ιερέας έβγαινε στο προαύλιο του ναού να διαβάσει το Κατά Μάρκο ευαγγέλιο “Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτουΜαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρίαἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν…”.
Συνοψίζοντας να αναφέρω και τον λόγο που ρίχνουμε τα μάσκουλα αν και δεν είναι εξακριβωμένο. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι αποτελούν μια αναπαράσταση της σεισμικής δόνησης που ακολούθησε Την Ανάσταση Του Χριστού, άλλοι θεωρούν την δίωξη του κακού ενώ υπάρχει και η θεωρία πως αποτελεί γέννημα της περιόδου της τουρκοκρατίας όπου οι χριστιανοί ήθελαν να δηλώσουν το παρών τους.
***************************************
Δυστυχώς απ’ αυτό το έθιμο έχουν γίνει αμέτρητα ατυχήματα. Πολλοί έχουν ακρωτηριαστεί ενώ υπήρξαν και θάνατοι. Την τελευταία 20ετία οι αστυνομικοί προσπαθούν να μειώσουν το ρίξιμο των μάσκουλων (τσάκρες) μιας και αυτές ρίχνονται ολόχρονα προκαλώντας πολλά προβλήματα. Για παράδειγμα στα γήπεδα.
Pingback
Βεατρίκη Α
May 2, 2019 at 9:23 am
Καλημέρα!! Καλό μήνα και Χρόνια Πολλά Κρις μου!!Για τις τσάκρες δεν ήξερα..Κάτι έφτειαχναν και παλιά εδώ, “στρακαστρούκες” τις λέγαμε.Θυμάμι, παιδί σαν ήμουν, στην περιφορά των Επιταφίων των Εκκλησιών που εξ αιτίας μιας στρακαστρούκας που είχαν ρίξει ανάμεσα στον κόσμο, απέβαλε μια γυναίκα από τον φόβο της..Και στην Κάλυμνο που είχα πάει για Πάσχα μια φορά όλα τα βουνά που περιβάλλουν σχεδόν το λιμάνι είναι γιομάτα σταυρούς. Και σα ρώτησα το γιατί, μου είπαν οτι ήταν από τα εκρηκτικά που εκτόξευαν στην Ανάσταση από την μια μεριά του βουνού ως την άλλη και τ’αντίστροφα…Είδα μετά και το βράδυ τι γίνηκε και κατάλαβα…¨Εθιμα ναι…μα βάρβαρα.
Chris Pinturicchio
May 3, 2019 at 11:21 am
Πολύ ωραίες οι πληροφορίες σου Βεατρίκη μου, πάρα πολύ ωραίες. Όσο για το συγκεκριμένο έθιμο, η αλήθεια είναι λίγο βάρβαρα… Άσε που πέθανε και ένας στην Ελλάδα φέτος από τον σαιτοπόλεμο…