Το σημερινό μας κείμενο θα έχει θέμα την λέξη καρτάνα, που αλλιώς την χρησιμοποιούμε σήμερα και άλλη σημασία είχε παλαιότερα.
Η λέξη καρτάνα προέρχεται από την λατινική λέξη quartana, που σημαίνει τέσσερα ή τέταρτό, εξού και έχουμε στην κυπριακή γλώσσα το κάρτο (15 λεπτά, ένα τέταρτο). Οι λέξεις quartana febbre, σημαίνουν τεταρταίος πυρετός, που είναι ο επαναλαμβανόμενος πυρετός κάθε τέσσερις ημέρες και ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα της ελονοσίας. Την τότε εποχή λέγοντας quartana υποδήλωνε τον συγκεκριμένο πυρετό.
Στις μέρες μας, η καρτάνα δεν έχει καλή σημασία αν και αυτό δεν ισχύει πάντοτε. Η λέξη χρησιμοποιείται μόνο για γυναίκες και όχι για άντρες. Λέγοντας κάποια καρτάνα, εννοείς ότι είναι κακός χαρακτήρας, ελεύθερων ηθών ή και κάποια που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα κάπου “πρόσεχε την τούτην τζαι εν μιάλη καρτάνα”.
Όπως προανέφερα, αυτό δεν ισχύει πάντα αφού καρτάνα μπορείς να αποκαλέσεις και κάποια γυναίκα πολύ έξυπνη, πολύ πονηρή “μεν την χωρείς έτσι τούτην τζαι εν μιάλη καρτάνα”.
Συνοψίζοντας να αναφέρω πως η λέξη καρτάνα δεν έχει σχέση με την λέξη ταρτάνα ή νταρντάνα, όπως την λεν στην Ελλάδα. Γι’ αυτήν την λέξη θα γράψουμε μια άλλη φορά!
Στον δικο μου κοσμο
March 14, 2018 at 3:36 pm
Let’s learn cyprus language! ? Περιμένω και άλλα τέτοια άρθρα!???
Chris.Pinturicchio
March 14, 2018 at 4:05 pm
Χαχαχχα 🙂 Ευχαριστώ για το σχόλιο
Στον δικο μου κοσμο
March 14, 2018 at 4:26 pm
??
Chris.Pinturicchio
March 14, 2018 at 4:30 pm
Αν έχεις χρόνο, ψάξε στην κατηγορία λέξεις-φράσεις και θα βρεις και άλλες κυπριακές λέξεις που έγραψα παλαιότερα.
Στον δικο μου κοσμο
March 14, 2018 at 4:35 pm
Σε ευχαριστώ για την πληροφορία!!???
Chris.Pinturicchio
March 14, 2018 at 4:38 pm
Εγώ ευχαριστώ για τα όμορφα σου λόγια
Στον δικο μου κοσμο
March 14, 2018 at 5:06 pm
Ευχαριστώ που με έβαλες στην διαδικασία να μάθω καινούργια πράγματα! ??
Chris.Pinturicchio
March 14, 2018 at 6:23 pm
Να ‘σαι καλά 🙂
Erisadesu
March 18, 2018 at 11:53 am
πρώτη φορά την ακούω αυτή τη λέξη, αλλά πάλι δεν έχω αρκετές επαφές με την Κυπριακή γλώσσα.
Μου άρεσε όμως αυτή η προσπάθεια και θέλω να μάθω πραγματικά για τη λεξη Νταρντανα.
Είναι εντυπωσιακό πόσες προσβλητικές λεξεις υπάρχου για τις γυναίκες.
Chris.Pinturicchio
March 18, 2018 at 4:31 pm
Ευχαριστώ για το σχόλιο. Η tartana είναι το μεγάλο πλοίο γι αυτό λέμε τις εύσωμες γυναίκες ή τις δυναμικές. Στόχος των κειμένων είναι να εμφανίσω την ιστορία της λέξης και όχι να προσβάλλω κάποιον
Erisadesu
March 19, 2018 at 10:19 pm
όχι αλίμονο, δεν θεωρώ ότι προσβάλει κάποιον ίσα ίσα είναι ωραίο αυτό που κάνεις.
Ενδιαφέρον αυτό που είπες για τη Νταρντάνα, το αντίστοιχο σε αρσενικό θα μπορούσε να είναι το θωρηκτό που λέει ο πατέρας μου
Chris.Pinturicchio
March 20, 2018 at 5:55 am
Ναι όπως το λέει ο πατέρας σου είναι 🙂