Το σημερινό μας κείμενο θα είναι για το “λιγκρίν”, ένα παραδοσιακό παιχνίδι που δεν παίζεται πλέον στις μέρες μας. Προσωπικά, είμαι 33 ετών και δεν το έχω δει ποτέ μου να παίζεται έτσι αφήνω τον πατέρα μου να το περιγράψει όπως αυτός το θυμάται που το έπαιζε στα παιδικά του χρόνια.
Το “λιγκρίν” ήταν ένα από τα πιο αγαπητά παιγνίδια των αγοριών αν και ήταν κάπως επικίνδυνο. Είναι ατομικό παιγνίδι και παίζεται σε ανοικτό χώρο από 2 μέχρι 5 παιδιά. Παιζόταν μέχρι τη δεκαετία του 50.
Για να παιχτεί χρειάζεται η “βέρκα” και το “λιγκρίν”. Η “βέρκα” είναι ένα στρογγυλό ξύλο μήκους 60 εκ. περίπου με διάμετρο 3 εκ. Το “λιγκρίν” είναι και αυτό ξύλο στρογγυλό, μήκους 15-20 εκ. και με διάμετρο 2 εκ. περίπου, ξυσμένο στις δυο άκρες, ώστε να αναπηδά εύκολα όταν κτυπηθεί στην άκρη.
Αφού “τάξουν”, βρίσκουν ποιο παιδί θα παίξει πρώτο, ποιο δεύτερο και με ποια σειρά θα ακολουθήσουν οι άλλοι. Επίσης ορίζουν από την αρχή ένα αριθμό, στον οποίο πρέπει να φτάσουν μετρώντας με τη “βέρκα”, για να βγει ο νικητής.
Το παιγνίδι αρχίζει, αφού το “λιγκρίν” τοποθετηθεί οριζόντια πάνω σε δύο πέτρες ύψους 10-12 εκ. που αποτελούν τη “νισκιάν” (εστία). Μετά ο παίκτης κρατώντας τη “βέρκα” προσπαθεί να σηκώσει το “λιγκρίν” και καθώς είναι στον αέρα να το κτυπήσει δυνατά, για να το πάρει όσο πιο μακριά μπορεί. Καθώς το “λιγκρίν” διαγράφει την τροχιά του στον αέρα, προτού πέσει στο έδαφος, αν κάποιος το πιάσει έχει το δικαίωμα να πει σε αυτόν που έπαιξε: “Χάνεις τη σειρά σου” ή “χάνεις όλους τους πόντους σου”. Στην πρώτη περίπτωση συνεχίζει κάποιος άλλος το παιγνίδι, στη δεύτερη χάνεις όλους τους πόντους του αλλά μπορείς να συνεχίσεις το παιγνίδι.
Αν το “λιγκρίν” πέσει μακριά στο έδαφος κάποιος το παίρνει. Το ρίχνει με στόχο τη “νισκιάν”. Αν το “λιγκρίν” πέσει τόσο κοντά στη “νισκιάν”, που το καλύπτει το μήκος της “βέρκας” που κρατεί ο αμυνόμενος, τότε αυτός που έπαιξε χάνει. Αν όμως με τη “βέρκα” του το αποκρούσει ο παίκτης που φυλάγει τη “νισκιάν” του ή εκείνος που το έριξε αστοχήσει να το ρίξει τόσο κοντά στη “νισκιάν” τότε ο παίκτης κτυπώντας επιδέξια το “λιγκρίν” στην άκρη προσπαθεί να το ανασηκώσει και με εύστοχο δυνατό κτύπημα να το στείλει μακριά. Έχει το δικαίωμα να το κτυπήσει τρεις φορές φωνάζοντας κάθε φορά “μάτσας”, “δκυότσας”, “τρίτσας”. Αφού το πάρει όσο πιο μακριά μπορεί τότε αρχίζει να μετρά με τη “βέρκα” μέχρι να φτάσει στη “νισκιά” του.
Ο ίδιος παίκτης παίζει για δεύτερη φορά έχοντας τώρα τη “βέρκα” κάτω από τα σκέλη του και προσπαθεί να παίξει το “λιγκρίν” φωνάζοντας “πτου στη νισκιάν μου”. Αν δεν έχανε, είχε το δικαίωμα να παίξει και “τσουλλοκαθιστά”, κάμπτοντας τα γόνατα και φέρνοντας τη “βέρκα” πίσω από τους γλουτούς του φωνάζοντας “πτου στη νισκιάν μου”. Έπρεπε να ανασηκώσει το “λιγκρίν”, να το κτυπά ελαφρά μετρώντας τώρα 5, 10, 15… κ.ο.κ. Το σύνολο των πόντων γραφόταν με τη “βέρκα” στο έδαφος. Μετά τον πρώτο παίκτη, παίζει ο δεύτερος, ακολουθεί ο τρίτος μέχρι να παίξουν όλοι.
Αν καμιά φορά ο παίκτης δεν εύρισκε καλά το “λιγκρίν” και αυτό έπεφτε κοντά στη “νισκιάν”, είχαμε το λεγόμενο “τσίκκιλον”. Τότε αυτός που το έπαιρνε είχε το δικαίωμα του “ππούφουρτου”, δηλαδή να το βάλει στο στόμα του και να το φυσήξει προς τη “νισκιάν”, χωρίς ο αμυνόμενος να έχει το δικαίωμα απόκρουσης. Απλώς τοποθετούσε τη “βέρκα” του πάνω στη “νισκιάν” με κατεύθυνση τον παίκτη που θα το “ππουφούριζε”. Αν κατόρθωνε να φέρει το “λιγκρίν” κοντά στη “νισκιάν” σε μικρότερη απόσταση από τη “βέρκα” έχανε ο παίκτης. Διαφορετικά συνέχιζε.
Όπως έγραψα πιο μπροστά ήταν επικίνδυνο παιγνίδι. Υπήρχε κίνδυνος μικροτραυματισμών από τα κτυπήματα της “βέρκας”, αφού το “λιγκρίν” αναπηδούσε. Σήμερα με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τα tablet, τα παιδιά παίζουν ηλεκτρονικά παιγνίδια κι έχουν, δυστυχώς, ξεχάσει τα παραδοσιακά παιγνίδια με τα οποία μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενεές.
* Να αναφέρω πως παραλλαγή του δικού μας παιχνιδιού παίζεται και στην Ελλάδα με την ονομασία ξυλίκι. Από τις φωτογραφίες που έχω βάλει μόνο αυτή με το γραμματόσημο απεικονίζει το λιγκρίν ενώ αυτή με τα παιδιά, που κάποιο κρατάει ένα ξύλο, απεικονίζει το ξυλίκι. Το πιο κάτω βίντεο δείχνει το ξυλίκι, όπως το παίζουν στην Ελλάδα.
Ανδρέας Καρακόκκινος
February 22, 2018 at 12:26 pm
Να πω ότι θυμάμαι που το παίζαμε μέχρι τα μισά της δεκαετίας του 60 και στα αλώνια αλλά και στο δρόμο μια και τα αυτοκίνητα δεν ήταν συχνό φαινόμενο να περνούν από τις γειτονιές.
Chris.Pinturicchio
February 22, 2018 at 12:43 pm
Πολύ όμορφη πληροφορία κ. Ανδρέα. Σας ευχαριστώ για το σχόλιο.
yorona
March 1, 2018 at 12:29 pm
Στην τρίτη φωτογραφία απεικονίζεται ένα παιχνίδι που το λέγαμε «μπιζ». ένα παιδί έβαζε το χέρι σαν παρωπίδα από τη μια πλευρά και οι άλλοι που ήταν πίσω του έκαναν πως τον χτυπούσαν, αλλά μόνο ο ένας ήταν πραγματικά αυτός που τον χτύπησε. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας φώναζαν «μπιζζζζζ» εξ’ ου και το όνομα. Αν έβρισκε ποιος τον χτύπησε καθόταν αυτός στη θέση του. Σε κάποιες άλλες φωτο νομίζω παίζουν βόλους ή γιαλένια όπως τα έλεγαν σε μερικές περιοχές.
Chris.Pinturicchio
March 1, 2018 at 12:45 pm
Εμείς αυτό το παιχνίδι το ονομάζουμε ζίζυρο στη Κύπρο. Ζίζυρος είναι ο τζίτζικας. Το παίζαμε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο απλά λέγαμε ζζζζζζζζζζζζζζ 🙂 Τους βόλους τους λέγαμε ππυριλιά. Θα γράψω μια άλλη μέρα γι’ αυτά 🙂
yorona
March 1, 2018 at 12:29 pm
Στην τρίτη φωτογραφία απεικονίζεται ένα παιχνίδι που το λέγαμε «μπιζ». ένα παιδί έβαζε το χέρι σαν παρωπίδα από τη μια πλευρά και οι άλλοι που ήταν πίσω του έκαναν πως τον χτυπούσαν, αλλά μόνο ο ένας ήταν πραγματικά αυτός που τον χτύπησε. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας φώναζαν «μπιζζζζζ» εξ’ ου και το όνομα. Αν έβρισκε ποιος τον χτύπησε καθόταν αυτός στη θέση του. Σε κάποιες άλλες φωτο νομίζω παίζουν βόλους ή γιαλένια όπως τα έλεγαν σε μερικές περιοχές.
Chris.Pinturicchio
March 1, 2018 at 12:45 pm
Εμείς αυτό το παιχνίδι το ονομάζουμε ζίζυρο στη Κύπρο. Ζίζυρος είναι ο τζίτζικας. Το παίζαμε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο απλά λέγαμε ζζζζζζζζζζζζζζ 🙂 Τους βόλους τους λέγαμε ππυριλιά. Θα γράψω μια άλλη μέρα γι’ αυτά 🙂
ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ
April 11, 2018 at 9:22 pm
Καλησπέρα τσε πάλε…μόλις άφησα σχόλιο στο Ζιννάππιν
ενδιαφέρον πολλά τσε τούτη η ανάρτηση για τον Λιγκρίν
όπως έγραψα και στο ζιννάππιν αρέσκει μου να μαθαίνω την ιστορία του καθετί
τσε γω είμαι λλίο πιο μεγάλη που σένα , ούτε εγώ το είδα να παίζεται
από ότι μου λέει η μάμμα μου
ευχαριστώ
Chris.Pinturicchio
April 12, 2018 at 12:06 pm
Όσο βρίσκω ιστορίες και έθιμα θα συνεχίσω να γράφω 🙂
ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ
April 12, 2018 at 2:53 pm
Ωραία
Πάω να σας βάλω στα μπλοκ που παρακολουθώ
ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ
April 11, 2018 at 9:22 pm
Καλησπέρα τσε πάλε…μόλις άφησα σχόλιο στο Ζιννάππιν
ενδιαφέρον πολλά τσε τούτη η ανάρτηση για τον Λιγκρίν
όπως έγραψα και στο ζιννάππιν αρέσκει μου να μαθαίνω την ιστορία του καθετί
τσε γω είμαι λλίο πιο μεγάλη που σένα , ούτε εγώ το είδα να παίζεται
από ότι μου λέει η μάμμα μου
ευχαριστώ
Chris.Pinturicchio
April 12, 2018 at 12:06 pm
Όσο βρίσκω ιστορίες και έθιμα θα συνεχίσω να γράφω 🙂
ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ
April 12, 2018 at 2:53 pm
Ωραία
Πάω να σας βάλω στα μπλοκ που παρακολουθώ