Η κόλαση είναι αρχαία ελληνική λέξη που προέρχεται από το ρήμα κολάζω, που είχε ως πρωταρχική σημασία το κλαδεύω. Πρόερχεται από την λέξη κόλος, όπου χρησιμοποιείτο για τα ζώα που είχαν κομμένο κέρατο, ακρωτηριασμένο πόδι ή κομμένη ουρά, δηλαδή κολοβό. Η σημασία της λέξης άλλαξε μετέπειτα και πήρε την έννοια του συγκρατώ από κάτι άσχημο. Αργότερα πήρε την σημασία του σωφρονισμού.
Σήμερα θα γράψουμε για την λέξη καύκος (α), μια λέξη που όταν ήμουν έφηβος την άκουγες σχεδόν καθημερινά στις συζητήσεις σε σχέση με τους σημερινούς νέους που δεν γνωρίζουν καν την σημασία της.
Ο καύκος(α), είναι ο γκόμενος, η εξωσυζυγική σχέση ή το αγόρι (κοπέλα) που έχεις δεσμό μαζί του αλλά όχι ο νόμιμος σύζυγος. Η λέξη προέρχεται, πιθανότατα (υπάρχουν και άλλες ετυμολογίες), από την αρχαία ελληνική λέξη καῦκος που είναι ένα είδος ποτηριού, η κούπα, αυτή που μοιάζει με τα σημερινά ποτήρια του κρασιού.
Ο Μαδιάμ ήταν ένας από τους γιους που απέκτησε ο Αβραάμ με την Χετούρα. Οι απόγονοι του Μαδιάμ είχαν ονομαστεί Μαδιανίτες.
Η περιοχή που κατείχαν οι Μαδιανίτες ήταν γνωστή ως Μαδιάμ ή γη Μαδιάμ. Κατά γενική παραδοχή οι Μαδιανίτες ζούσαν στο βορειοδυτικό τμήμα της Αραβίας, κοντά στον κόλπο της Άκαμπα.
Οι απόγονοι του Μαδιάμ ήταν κατά κύριο λόγο νομάδες αν και σε αναφορές, κατά την εποχή του Μωυσή, λέγεται ότι ζούσαν και σε πόλεις. Μάλιστα, στην εν λόγω εποχή, είχαν ευημερήσει ιδιαίτερα αφού είχαν δεκάδες χιλιάδες γαϊδούρια, βόδια κτλ. Ο πλούτος τους προερχόταν από το εμπόριο και τις λεηλασίες.
Στις μέρες μας, για να κάνουμε χαλούμια, χρησιμοποιούμε “πυθκιά” την οποία αγοράζουμε από τις υπεραγορές. Στα παλιά χρόνια όμως, όταν δεν υπήρχαν αυτές οι ευκολίες, για να πήξουν το γάλα και να κάνουν χαλούμια, χρησιμοποιούσαν το στομάχι ενός μικρού αρνιού ή κατσικιού, που μόνο γάλα είχε πιεί και δεν πρόφτασε να φάει χόρτο!
Πάει αρκετός καιρός από τότε που είχαμε γράψει για κάποια λέξη, έτσι σήμερα θα επανέρθουμε στην κατηγορία “Φράσεις – Λέξεις” προκειμένου να δούμε την κυπριακή λέξη κιρκιλούθκια!
Αρχικά να πούμε ότι με την λέξη κιρκιλούθκια εννοούμε κάτι που μικρό που συνήθως κυκλικό σχήμα,
“εσχεδίαζεν κάτι κιρκιλούθκια ο μιτσίς πας την κόλλαν”
ή κάτι που κάνεις συνεχώς και είναι παντελώς ανούσιο όπως για παράδειγμα ένας ποδοσφαιριστής που κάνει συνεχώς άσκοπες ντρίμπλες,
Ριώ – αρχαία ριγόω – κρυώνω, με πιάνει ρίγος
Παραδείγματα από παλιό κυπριακό βιβλίο
Ίντα που εν καταλάβεις άμανα;
Ο γιος σου ο μιτσής εν τέλια κίλλης!
Χέλεις τζαι παπά να σου το πει;
* Κίλλης – Μικρόσωμο και αδύνατο γαϊδούρι. Από την αρχαία ελληνική λέξη κίλλος.
Σήμερα το χρησιμοποιούμε υποτιμητικά και περιπαιχτικά για κάποιον
Φωτογραφία:
Enrico Chico De Luigi
Rimini Ιταλίας
Σήμερα θα αναφερθούμε στην λέξη καλαμαράς αλλά και στον λόγο που εμείς οι Κύπριοι λέμε έτσι τους Έλληνες της Ελλάδας.
Η λέξη καλαμαράς προέρχεται από το καλαμάρι που είναι το μελανοδοχείο. Καλαμάρι είναι και το μαλάκιο που ονομάστηκε έτσι χάρη στο σώμα του που μοιάζει με μελανοδοχείο το οποίο περιέχει πένες από καλάμι. Το καλαμάρι προέρχεται από την λατινική λέξη calamaria που αυτή προήλθε από την αρχαία ελληνική λέξη κάλαμος.
Το σημερινό μας κείμενο είναι ακατάλληλο για ανηλίκους. Σε περίπτωση που είστε ανήλικος και θέλεις να το διαβάσεις παρακαλώ όπως γίνει με την συναίνεση των γονέων σου!
Οι ερωτικές ταινίες ονομάζονται τσόντες (κυρίως στην Ελλάδα) λόγω του τρόπου που τις παρουσίαζαν τα σινεμά στο κοινό, τότε που οι κινηματογράφοι είχαν περιορισμούς. Για να είμαι πιο κατανοητός, όταν οι ερωτικές ταινίες ήταν παράνομες για δημόσια προβολή, υπήρχαν σινεμά που παρέμβαλαν σύντομα πορνογραφικά αποσπάσματα, ανάμεσα σε νορμάλ ταινίες που είχαν άδεια προβολής. Δηλαδή καθώς έπαιζε μια ταινία καράτε, έμπαινε κατευθείαν η τσόντα για δέκα λεπτά και μετά επανερχόταν στην ταινία καράτε.
Το χάνι ήταν ένα είδος πανδοχείου όπου πρόσφερε στέγη και τροφή σε περαστικούς ταξιδιώτες αλλά και στάβλισμα των ζώων τους. Η λέξη χάνι προέρχεται από την τουρκική λέξη han (πανδοχείο) που αυτή προέρχεται από την περσική λέξη xân (خان).
Στην Κύπρο υπήρχαν πολλά χάνια. Ένα εξ’ αυτών ήταν το Büyük Han (Μπουγιούκ Χαν ή Μεγάλο Χάνι) και βρισκόταν στην Λευκωσία. Χτίστηκε το 1572 από τους Οθωμανούς και αποτέλεσε ως φυλακή υπό Βρετανική διοίκηση. Το 1893 μετατράπηκε σε ξενώνα για άπορες οικογένειες ενώ σήμερα λειτουργά ως εκθεσιακός χώρος για έργα τέχνης. Ένα άλλο χάνι, όχι του βεληνεκούς του Büyük Han, ήταν το Kumarcilar Han (Κουμαρτσιλάρ Χαν – Πανδοχείο του Τζογαδόρου) όπου ανεγερθεί περίπου τον 17ον αιώνα, επίσης στην Λευκωσία. Ενημερωτικά ν’ αναφέρω και κάποια χάνια στην Πάφο όπως το χάνι του Ιμπραήμ, το χάνι του Εγγλεζάκη, το πάνω χάνι και το κάτω χάνι.